سامان‌دهی طرح‌های راکد و سنواتی در صندوق بازنشستگی نفت

 

 

نخستین اقدام در صندوق تعریف رویکرد صندوق در حوزه اقتصاد بود. صندوق در آستانه ۷۶ سالگی خود تاکنون هیچ کمکی از دولت و وزارت نفت در قالب ردیف بودجه‌ای دریافت نکرده است.

 

برای سامان‌دهی طرح‌های راکد و سنواتی اقدام‌های مهمی شد که از جمله آنها فعال‌سازی شرکت مایع‌سازی گاز ایران بود. یک‌سری از شرکت‌های راکد هم وجود داشتند که بر اساس ظرفیت‌های مورد نظر، فعال نبودند که با همکاری با شرکت ملی گاز به ظرفیت صددرصدی رسیده‌اند. یک طرح دیگر پتروشیمی خارک بود که زیر ظرفیت فعال بود و با همکاری شرکت ملی نفت، موانع تولید برطرف شد. طرح متانول دوم پتروشیمی خارک هم با وجود سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیون دلاری اما در آن تصمیمی خاص گرفته نشده بود که با پیگیری تعیین تکلیف و پروژه از حالت خواب رها شد.

 

 

صندوق بازنشستگی در زمینه پتروشیمی، پالایشی و پتروپالایش طرح‌های توسعه‌ای خوبی در حال اجرا دارد که مقدار سرمایه‌گذاری ما در حوزه نفت ۱۶ میلیارد دلار بوده، اما در کل سرمایه‌گذاری ما در زمینه طرح‌های توسعه‌ای بالای ۳۰ میلیارد دلار است.

 

 

نخستین نکته اینکه باید نرخ خوراک منطقی باشد، در کل دنیا در زمینه نرخ خوراک یک منطقی حاکم است، اما متأسفانه در کشور ما در این زمینه تنگ‌نظری‌هایی وجود دارد. باید در زمینه جذب سرمایه‌گذار همه حلقه‌ها را دید از جمله اشتغال و توسعه پایدار، زیرا افرادی که تمامی حلقه‌ها را نمی‌بینند به اقتصاد کشور آسیب می‌زنند. باید در زمینه جذب سرمایه‌گذار همه فواید را دید، حتی دانشی که در کشور بومی می‌شود و اشتغال‌زایی و ثروتی که برای کشور به‌وجود می‌آید.

 

اگر قیمت خوراک منطقی نباشد جذب سرمایه‌گذار نمی‌شود، سرمایه‌گذار انسان گیجی نیست و مثل یک پرنده که از آسمان در حال بررسی موقعیت‌هاست موارد را بررسی و هر جا جذاب‌تر باشد، ورود می‌کند.

 

در واقع در کشور ما از جذابیت‌های صنعت نفت و گاز به‌درستی استفاده نمی‌شود که بخشی از این امر به‌دلیل تنگ‌نظری برخی افراد در قیمت‌گذاری خوراک است. همین امر باعث می‌شود نفت زیر زمین بماند و استفاده درستی هم از آن نمی‌شود. در واقع من طرفدار منطقی‌سازی قیمت خوراک هستم و اگر قیمت خوراک منطقی شد سرمایه‌گذار هم جذب کشور می‌شود.

 

 

واقعیت این است، افرادی که معتقدند پالایش صرفه اقتصادی ندارد تصور درستی ندارند، مشکل اصلی این است که در زمینه زنجیره ارزش تمرکز جدی نشده، در حالی که زنجیره ارزش در دنیا اثبات شده است. در دولت‌های پیشین گفته شد پالایشگاه‌سازی صرفه اقتصادی ندارد، در حالی‌ که منطق درستی نیست و به پالایشگاه‌سازی توجهی نشد. برخی از وزرای نفت ما هم سابقه طولانی داشته‌اند، اما معتقدم در مدیریت کلان نباید بیش از هشت سال مسئولیت در اختیار یک فرد قرار داد تا خطای راهبردی هم شکل نگیرد.

 

 

یکی از برنامه‌های اساسی صندوق خروج از شرکت‌های کم‌بازده و تمرکز بر شرکت‌های پربازده است، بنابراین در گام نخست شرکت‌های کم‌بازده شناسایی شده و اگر لازم شد آنها هم واگذار خواهند شد. قرار است که تمرکز صندوق بر شرکت‌ها و طرح‌های بزرگ‌تر و پربازده‌تر باشد؛ طرح‌هایی که بخش خصوصی توان حضور در آنها را ندارد. قرار نیست صندوق بازنشستگی نفت وارد رقابت با بخش خصوصی شود.

 

 

صندوق نفت بر اساس ماهیتی که داشته عمده فعالیت آن در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی است. کل سبد دارایی صندوق تا پیش از خرید هلدینگ خلیج فارس ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بوده که از این مقدار ۸۸ درصد آن در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی است. ۲.۴ درصد دارایی ما در زمینه املاک است. در زمینه تأمین مالی و سرمایه‌گذاری هم ۴ درصد دارایی‌های ما در بخش تأمین سرمایه است. در بخش اوراق و درآمد ثابت هم موجودی نقدی ما ۱.۵ درصد در آنجاست.