آسیب های شغل اقماری سبب شده تا مسایل و مشکلات فراوان روحی، جسمی و خانوادگی بر آنها مستولی شده و در بسیاری از موارد خسارت های غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته باشد.
شیدا آریایی پور پژوهشگر | چرخ صنعت نفت و گاز کشور سالیان متمادی است که با دستان مهندسان و کارگرانی میچرخد که شنیدن درد دلهای آنها و مشکلات و مصائب و سختی کارشان بر بسیاری از مردم و مسئولین پوشیده مانده است.
حجم زیادی از نیروهای فعال در این بخش مهم از صنعت کشور، در شرایطی روزگار میگذرانند که برای ما تحمل ساعت یا لحظه ای از آن در مناطق سخت آب و هوایی و دشواری کار در شرایط اقماری قابل تحمل نیست.
آسیب ها و مشکلات این قشر از بدنه صنعت نفت سبب شده تا مسایل و مشکلات فراوان روحی، جسمی و خانوادگی بر آنها مستولی شده و در بسیاری از موارد خسارت های غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته باشد.
در این میان به نظر میرسد وزارت نفت وظیفه دارد در قالب مسئولیت اجتماعی خود و نیز حمایت از این قشر تلاشگر، شرایطی را فراهم آورد تا این آسیبها به حداقل کاهش پیدا کرده و ضمن تقویت و توسعه کمی و کیفی تولید، شرایط مطلوب کاری و روحی و روانی این عزیزان نیز فراهم گردد.
شاید مهم ترین دغدغه این قشر از کارگران و مهندسان صنعت نفت، مشکلات دوری از خانواده و آسیبهای جسمی و روحی ناشی از آن باشد که ضمن خدشه دار کردن تعاملات اجتماعی و خانوادگی، در درازمدت از نظر روحی، افراد را دچار چالشهای فراوان میکند.
دغدغه تنهایی خانواده و مشکلات ناشی از دوری از همسر و فرزندان و نیز آسیبهایی که از این دوری بر خانواده تحمیل میشود بالاترین درصد را در مجموع دغدغه های کارکنان اقماری صنعت نفت نشان میدهد که این افراد به دلیل دوری از خانواده، مجبور به تحمل آن هستند.
رفع نیازهای عاطفی که به جهت دوری از شریک زندگی بر این کارکنان وارد میشود نیز خود مشکل مهم دیگری است که در طولانی مدت میتواند عوارض جسمی و روحی را تا حد بسیار زیاد و تا سطح افسردگی و اختلالات روحی و روانی ایشان افزایش دهد.
شاید به نظر برسد کارکنان اقماری مجرد کمتر دچار چالشهای افراد متاهل هستند، اما این عزیزان نیز به نوبه خود و به دلیل دوری از خانواده و پدر و مادر و سایر بستگان، مشکلات زیادی را تجربه میکنند که آسیبهای روحی و روانی آن اگر بیشتر از متاهلین نباشد کمتر از آنها نیست.
گرچه این سختیها و دشواریها در برخی موارد به کشیده شدن این کارکنان به سمت آسیبهایی جبران ناپذیر میشود، اما باید اذعان کرد که خطر این دوری و مخاطرات ناشی از آن را نباید دست کم گرفت و باید به آن توجه نمود.
برای اینکه مصائب کارکنان اقماری به حداقل کاهش پیدا کند چند پیشنهاد میتواند تا حد زیادی کارگشا باشد و استفاده از آن، سختیهای این شیوه از کار را کمتر نماید.
در وهله نخست، افراد با خودشناسی و خودآگاهی تلاش کنند تا خود را با این شرایط وفق داده و با افرایش آگاهیهای لازم در زمینه مهارتهای ارتباطی، به سازوکاری مشخص برای برقراری و توسعه ارتباط بین فردی دست پیدا نمایند. بر این اساس مشکلات واکاوی شده و ضمن یافتن راه حل لازم، شرایط برای مقابله با مشکلات ناشی از فعالیت های اقماری کاسته خواهد شد.
از سوی دیگر کارکنان اقماری و خانوادههایشان باید بیاموزند که در روابط بین فردی، توان و مهارت لازم را کسب کرده و با بازتعریف ارتباط خود با همسر، فرزندان و سایر منسوبین، تلاش نمایند تا روحیه خود را تقویت نموده و از آسیبهای این دوری و تنهایی کم نمایند.
پیشنهاد دیگر برای خانواده این دسته از کارکنان این است که با تشکیل گروههای دوستانه، با مشکلات ناشی از این نوع مشاغل آشنا شده و با مطرح کردن آنها، راهکارهای مشترک یافته و از آن برای بهبود مناسبات و ارتباطات خود استفاده نمایند.
این درک دوسویه سبب میشود تا ضمن استفاده از تجارب جمعی، زمینه برای یافتن راه حل های مشترک فراهم شود و آسیبها به حداقل کاهش یابد.
و در پایان ذکر این نکته ضروری است که وزارت نفت و مجموعه تحت سرپرستی آن وظیفه دارند با توسعه اقدامات روانشناختی و روانشناسی در مناطق عملیاتی، شرایطی را مهیا نمایند تا کارکنان اقماری، به ویژه افرد تازه کار و جوان، از آسیبهای این نوع فعالیت مصون مانده و با شناخت از مشکلات آن، زمینه را برای کاهش دغدغه های خانوادهها و کارکنان صنعت نفت فراهم آورند.
همچنین مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس نیز شرایطی باید فراهم آورند که تنها دغدغه این عزیزان دوری از خانواده باشد و غیر از این موضوع دغدغه های مالی و معیشیتی نداشته باشند.