شیدا آریایی پور پژوهشگر | چرخ صنعت نفت و گاز کشور سالیان متمادی است که با دستان مهندسان و کارگرانی می­چرخد که شنیدن درد دل­های آن­ها و مشکلات و مصائب و سختی کارشان بر بسیاری از مردم و مسئولین پوشیده مانده است.
 

حجم زیادی از نیروهای فعال در این بخش مهم از صنعت کشور، در شرایطی روزگار میگذرانند که برای ما تحمل ساعت یا لحظه­ ای از آن در مناطق سخت آب و هوایی و دشواری کار در شرایط اقماری قابل تحمل نیست.
 

آسیب ها و مشکلات این قشر از بدنه صنعت نفت سبب شده تا مسایل و مشکلات فراوان روحی، جسمی و خانوادگی بر آن­ها مستولی شده و در بسیاری از موارد خسارت های غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته باشد.
 

در این میان به نظر می­رسد وزارت نفت وظیفه دارد در قالب مسئولیت اجتماعی خود و نیز حمایت از این قشر تلاشگر، شرایطی را فراهم آورد تا این آسیب­ها به حداقل کاهش پیدا کرده و ضمن تقویت و توسعه کمی و کیفی تولید، شرایط مطلوب کاری و روحی و روانی این عزیزان نیز فراهم گردد.
 

شاید مهم ترین دغدغه این قشر از کارگران و مهندسان صنعت نفت، مشکلات دوری از خانواده و آسیب­های جسمی و روحی ناشی از آن باشد که ضمن خدشه­ دار کردن تعاملات اجتماعی و خانوادگی، در درازمدت از نظر روحی، افراد را دچار چالش­های فراوان می­کند.
 

دغدغه تنهایی خانواده و مشکلات ناشی از دوری از همسر و فرزندان و نیز آسیب­هایی که از این دوری بر خانواده تحمیل می­شود بالاترین درصد را در مجموع دغدغه­ های کارکنان اقماری صنعت نفت نشان می­دهد که این افراد به ­دلیل دوری از خانواده، مجبور به تحمل آن هستند.
 

رفع نیازهای عاطفی که به جهت دوری از شریک زندگی بر این کارکنان وارد می­شود نیز خود مشکل مهم دیگری است که در طولانی مدت می­تواند عوارض جسمی و روحی را تا حد بسیار زیاد و تا سطح افسردگی و اختلالات روحی و روانی ایشان افزایش دهد.
 

شاید به نظر برسد کارکنان اقماری مجرد کمتر دچار چالش­های افراد متاهل هستند، اما این عزیزان نیز به نوبه خود و به دلیل دوری از خانواده و پدر و مادر و سایر بستگان، مشکلات زیادی را تجربه می­کنند که آسیب­های روحی و روانی آن اگر بیشتر از متاهلین نباشد کمتر از آن­ها نیست.
 

گرچه این سختی­ها و دشواری­ها در برخی موارد به کشیده شدن این کارکنان به سمت  آسیب­هایی جبران ناپذیر می­شود، اما باید اذعان کرد که خطر این دوری و مخاطرات ناشی از آن را نباید دست کم گرفت و باید به آن توجه نمود.
 

برای اینکه مصائب کارکنان اقماری به حداقل کاهش پیدا کند چند پیشنهاد می­تواند تا حد زیادی کارگشا باشد و استفاده از آن، سختی­های این شیوه از کار را کمتر نماید.
 

در وهله نخست، افراد با خودشناسی و خودآگاهی تلاش کنند تا خود را با این شرایط وفق داده و با افرایش آگاهی­های لازم در زمینه مهارت­های ارتباطی، به سازوکاری مشخص برای برقراری و توسعه ارتباط بین فردی دست پیدا نمایند. بر این اساس مشکلات واکاوی شده و ضمن یافتن راه حل لازم، شرایط برای مقابله با مشکلات ناشی از فعالیت های اقماری کاسته خواهد شد.

 

از سوی دیگر کارکنان اقماری و خانواده­هایشان باید بیاموزند که در روابط بین فردی، توان و مهارت لازم را کسب کرده و با بازتعریف ارتباط خود با همسر، فرزندان و سایر منسوبین، تلاش نمایند تا روحیه خود را تقویت نموده و از آسیب­های این دوری و تنهایی کم نمایند.
 

پیشنهاد دیگر برای خانواده این دسته از کارکنان این است که با تشکیل گروه­های دوستانه، با مشکلات ناشی از این نوع مشاغل آشنا شده و با مطرح کردن آن­ها، راهکارهای مشترک یافته و از آن برای بهبود مناسبات و ارتباطات خود استفاده نمایند.

این درک دوسویه سبب می­شود تا ضمن استفاده از تجارب جمعی، زمینه برای یافتن راه حل ­های مشترک فراهم شود و آسیب­ها به حداقل کاهش یابد.
 

و در پایان ذکر این نکته ضروری است که وزارت نفت و مجموعه تحت سرپرستی آن وظیفه دارند با توسعه اقدامات روانشناختی و روانشناسی در مناطق عملیاتی، شرایطی را مهیا نمایند تا کارکنان اقماری، به ویژه افرد تازه کار و جوان، از آسیب­های این نوع فعالیت مصون مانده و با شناخت از مشکلات آن، زمینه را برای کاهش دغدغه­ های خانواده­ها و کارکنان صنعت نفت فراهم آورند.

همچنین مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس نیز شرایطی باید فراهم آورند که تنها دغدغه این عزیزان دوری از خانواده باشد و غیر از این موضوع دغدغه های مالی و معیشیتی نداشته باشند.