نخستین پل کابلی ایران؛ به‌جا‌مانده از نسل کاشفان نفت

در پایین‌دست قلعه تاریخی «بمونی‌آقا» و بر فراز بستر رود تاریخی «خیرآباد» یکی از نادر آثار به‌جا‌مانده از نسل کاشفان نفت به چشم می‌خورد؛ پل کابلی شرکت نفت در روستای «برج» در فاصله ۲۰کیلومتری بهبهان، راوی بخشی از تاریخ صدساله نفت ایران و تفرجگاه اهالی بهبهان و حومه است. این پل که در دوره فعالیت شرکت نفت انگلیس و ایران بر رودخانه خیرآباد احداث شده است، بی‌تردید نخستین پل کابلی است که توسط شرکت نفت در ایران ساخته شده تا محمل عبور نخستین خط لوله انتقال نفت سنگین ایران از منطقه گچساران به آبادان یا ماهشهر باشد.

به گزارش نفت آنلاین به نقل از پايگاه اطلاع رساني پتروميوزيم ، این پل کاملا فلزی با گذشت حدود ۹۰ سال همچنان پابرجا و محل عبور مردم و احشام آنان به دو سوی رودخانه است. ساختار پل در ابتدا شامل دو عرشه کم و بیش صدمتری آویخته به کابل‌های ستبر سیمی آویزان بوده است. پل فاقد پایه و کابل‌ها در سه نقطه متکی به تکیه‌گاه‌های صخره‌ای و سیمانی دو طرف و میانه رودخانه است.

به گفته اهالی منطقه، تا اوایل دهه ۶۰‌ تمام اجزای پل سالم و استوار بوده است تا این‌که جهاد سازندگی به منظور تسهیل در رفت و آمد مردم و عشایر یک سطح شیب‌دار بتنی در انتهای پل ایجاد می‌کند که در اولین سیلاب زمستانه، موجب انباشت آب و سپس حرکت توده بتنی می‌شود. با کنده شدن ساختار بتنی الحاقی، بخشی از سازه فرو ریخته، اما نیمه دوم پل که هم‌اکنون روی بستر رود «نستقر» است باقی می‌ماند.

با وجود اینکه تمام پل‌ها و آثار فلزی متروکه نفت در مناطق مختلف مورد دستبرد قرار گرفته، ساکنان روستای برج "بمونی‌آقا "با تمام وجود از این یادگار دهه‌های اولیه کشف نفت به عنوان یک اثر تاریخی مراقبت کرده‌اند. علت دیگر حفاظت از این اثر، کاربرد آن به عنوان تنها معبر اهالی به آن سوی خیرآباد است.

خطری که در سال‌های اخیر این پل را تهدید می‌کند، بریدن میله‌های اتصال عرشه پل به کابل‌هاست که دچار پوسیدگی شده و یکی بعد از دیگری در حال بريده شدن هستند .

در بازدیدی که در سال گذشته از این پل انجام گرفت، مشخص شد که با تعویض میلگردهای دو سر پیچ موجود و نوسازی آنها می‌توان از فرو ریختن این سازه ارزشمند تاریخی جلوگیری کرد که مرمت و بازسازی آن نیز با هزینه نسبتاً ناچیزی قابل انجام است.