آنچه این‌روزها در بازار نفت می‌گذرد

صادق الحسینی || عربستان دست به قماری خطرناک زده و علنی روسیه را به چالش طلبیده؛ قماری که بن سلمان احتمالا تصورش را هم نمیکرد اینقدر هزینه ایجاد کند.

افزایش تولید نفت به ۱۲.۳ میلیون بشکه و کاهش قیمتها در اولین قدم موجب سقوط نفت شده و در حال ترکاندن حباب اقتصادهای غربی و رکودی سنگین در جهان است!

این ۲.۵ میلیون بشکه از تولید ماه قبلش بیشتر است؛ همین سبب سقوط بیش از ۳۰٪ قیمت نفت در یک روز شد.

سقوطی که در ۳۰ سال بعد از جنگ اول خلیج فارس بی‌سابقه بود و بن سلمان پیش بینی این سقوط را نمیکرد اما کرونایی شدن جهان تقاضای جهانی را کاهش داده و این قمار سقوط نفت را تسریع و تشدید کرد.

گلدمن-ساکس پیش‌بینی خود از قیمت نفت را بشدت کاهش داده و به ۲۰ دلار رساند؛ بودجه عربستان با نفت ۸۳ دلاری متوازن می‌شود و بودجه روسیه با نفت ۴۲ دلاری!

یعنی کسری بودجه بزرگ در عربستان که البته با ذخایرش جبران میشود؛ بازنده نبرد روسیه و عربستان احتمالا عربستان است.

نکته جالب اینکه هزینه استخراج هر بشکه نفت برای عربستان (مثل ایران) ۹.۵ دلار و برای روسیه حدود ۱۹ دلار است؛ یعنی اگر قیمت نفت به ۲۰ دلار برسد روسیه هیچ سودی از فروش نفت نخواهد برد. خصوصا که این هزینه بدون هزینه‌های جانبی و هزینه فروش و ... است.

عربستان و روسیه هر دو بازنده این بازی خواهند بود اما آمریکای ترامپ هم لزوما برنده بازی نیست؛ نفت شیل آمریکا که ۸۰٪ از تولید نفت آمریکاست و هم اکنون حدودا ۱۴٪ از کل عرضه نفت جهان را تشکیل می‌دهد در معرض خطر تعطیلی است.

بازندگان دیگر صادرکنندگان نفت هستند.

برندگان این سقوط: چین، هند، ژاپن و کره جنوبی، ترکیه و سایر واردکنندگان عمده نفت هستند؛ از زاویه سرمایه گذاری طلا و دارندگان طلا هم برنده بزرگ این بازی از زاویه خواهند بود.

بحران کرونا به شدت به رشد اقتصاد جهانی آسیب وارد خواهد کرد اما کاهش قیمت نفت شاید بتواند با افزایش رشد در چین و هند کمی از این کاهش را جبران کند؛ البته همزمان با نفت قیمت تمام کامودیتی‌ها (کالاهای اساسی) نیز در جهان کاهش یافته است که همگی به دلیل پیش بینی کاهش رشد جهانی است.

اثر این اتفاقات بر اقتصاد ایران :

۱. اثر حسابداری کاهش قیمت نفت بر ایران بلاشک کمترین در کشورهای نفتی است؛ صادرات نفت ما بحدی کاهش یافته که کاهش قیمت نفت آسیب مهمی نخواهد زد.

۲. بورس تهران بورس کامودیتی‌محور است؛ اثر این سقوط اگر ادامه یابد باعث سقوط بیشتر بورس تهران میشود.

۳. بلحاظ ژئوپلیتیک احتمالا ضربه این اتفاق برای آمریکا بسیار بیش از چین است.

اختلاف میان هند و ایران هم باعث نزدیکی بیشتر ایران به چین شده که باید پیش از این اتفاق می‌افتاد؛ هنوز نتیجه معلوم نیست ولی پیش‌بینی من افزایش تمایل چین و روسیه برای کمک به ایران در شرایط تحریمی خواهد بود.