آیا دولت روحانی هنر جدا کردن بودجه از نفت را داشت؟

به گزارش نفت آنلاین ؛ آقای حسن روحانی رئیس جمهور امروز در کرمان مباحثی درخصوص استفاده از منابع نفتی مطرح کرده است که به نظر می‌رسد بکارگیری نوعی مغلطه در این اظهارات مشهود باشد.

روحانی با اشاره به اینکه در هیچ دوره‌ای فروش نفت کشور اینچنین کاهش نیافته و مشکل نداشته بود، گفت: ممکن است فردی که به مسائل اقتصادی و بودجه‌ای آشنایی نداشته باشد بگوید نفت به فروش نرسد و بعداً نفتمان را می‌فروشیم. اشکال ندارد می‌توان درب همه معادن و منابع را قفل کرد.

درب همه معادن را می‌توان بست تا بعدها از آن استفاده شود یا می‌توان زمینهای کشاورزی را کنار گذاشت و درب آنها را بست تا بعدها برداشت محصولات انجام شود. یا درب این منابع گازی را که برداشت و به مردم عرضه می‌شود، بست تا بعدها از آن استفاده کرد.
رئیس جمهور همچنین ادامه داد، منابع بزرگ خدادادی برای استفاده است، در تخته کردن هنر نیست، بلکه باز کردن هنر است.
به نظر می‌رسد این اظهارات رئیس جمهور خلاف سیاستهای کلی نظام است که تأکید می کند "اقتصاد ما دچار این اشکال است که وابسته‌ی به نفت است و باید اقتصاد خودمان را از نفت جدا کنیم".

سال جاری و همزمان با کاهش شدید منابع ریالی دولت ناشی از بازگشت تحریمهای اقتصادی، بحث جداسازی نفت از بودجه بار دیگر مطرح شده است. بر این اساس دولت موضوع اصلاح ساختار بودجه را در دستور کار قرار داده و به گفته مسئولان از سال آینده تمام درآمدهای نفتی در بودجه‌های عمرانی مصرف خواهد شد.

درباره اظهارات امروز رئیس جمهور گفتگویی با ابراهیم رزاقی اقتصاددان داشتیم، به گفته این اقتصاددان، موضوع هنر نبودن بستن چاههای نفت و معادن تنها یک سفسطه بوده و هر عقل سلیمی می‌داند در شرایطی که فروش نفت کشور محدود شده بایستی اقدامات لازم برای چنین وضعیتی در دستور کار قرار می‌گرفت.

این اقتصاددان گفت: در شرایط فعلی مقاومت کردن یا تسلیم شدن مسئله اصلی کشور است و در این فضا نباید گرفتار مباحث بی‌ربط سیاسی شد.

وی با اشاره به مباحث امروز رئیس جمهور گفت: بستن چاههای نفت به معنای خارج کردن و کنار گذاشتن درآمدهای نفتی نیست و این موضوع بسیار روشن است.

رزاقی ادامه داد: ما نفت صادر می‌کنیم، اما سطح صادرات ما و همچنین قیمت نفت به هر حال در ماه‌های اخیر بسیار کاهش یافته است، برخی اوقات هم مشاهده می شود که صادرات یک بطری آب از صادرات نفت بهینه‌تر است.

وی با بیان اینکه تکیه صرف به نفت که یک سرمایه خدادادی است اثرات نامطلوبی بر اقتصاد دارد، گفت: وقتی تنها روی خام‌فروشی تأکید می‌شود بالاخره این منابع روزی به پایان می‌رسد، اما سؤالی که وجود دارد این است "این پولها و درآمدها در کجا هزینه شده، چقدر اشتغال ایجاد کرده و چه به میزان به تقویت تولیدکنندگان داخلی کمک کرده است؟".

استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه تهران گفت: درآمدهای حاصل از خام‌فروشی باید در محلی استفاده می‌شد که واردات کالای مصرفی کاهش یابد. ما باید خود را آماده می کردیم تا در شرایط تحریمی‌ مثل امروز تولید داخل در شرایط بهتری قرار می‌گرفت.

این اقتصاددان، با انتقاد از خام‌فروشی نفت در سالهای اخیر با وجود تهدیدهای تحریم گفت: در 6 سال دولت آقای روحانی نزدیک به 300میلیارد دلار واردات انجام شده که با این ارقام بایستی 15میلیون شغل ایجاد می شد؛ اما با حمایت صرف از واردات تعداد قابل‌توجهی از کارگران واحدهای تولیدی بیکار شده‌اند.

به گفته رزاقی، غرب در همه شرایط به نفت خام کشورهای صادرکننده نفت نیاز دارد و باید برای تغییر این شرایط اقداماتی را انجام می‌دادیم که یکی از مهمترین آنها جداکردن نفت از بودجه بود.

وی گفت: ایده جدا کردن نفت در بودجه در اینجا به‌عنوان بستن درب چاه‌های نفت استفاده شده است که ظاهراً آقای روحانی این موضوع را به گونه دیگر تعبیر کردند.

رزاقی در ادامه مباحث خود در خصوص تسلط خام‌فروشی در صادرات و درآمدهای کشور گفت: به‌صورت میانگین 20میلیون تن در هر سال محصولات پتروشیمی به صورت خام صادر می‌شود که فقط به ازای هر یک میلیون تن صادرات متأسفانه 200 شغل ایجاد می‌شود.

رزاقی ادامه داد: این میزان اشتغال‌زایی در این حوزه با وجود هزینه‌های بسیار زیاد عددی غیرمنطقی به نظر می‌رسد. در این راستا باید ریل‌گذاری از خام‌فروشی به تولید فرآورده‌ها تغییر کند تا به ازای هر یک‌میلیون تن صادرات محصولات فرآوری شده پتروشیمی 250هزار شغل ایجاد شود.

وی با انتقاد از سیاست‌های اقتصادی دولت گفت: متأسفانه در حال حاضر قدرت اقتصادی از دست واردکنندگان است و بسیاری از صادرکنندگان نیز به خام‌فروشی مشغول هستند. در شرایط تحریمی مهمترین ابزاری که می‌توانست به کمک دولت بیاید بحث خودکفایی و حمایت از تولید داخل بود، اما امروز می بینیم موضوع مهم جداسازی نفت از بودجه یک استراتژی کلان اقتصادی است که در لابه لای مباحث سیاسی کمرنگ شده است.

به گفته رزاقی، بودجه در معنای ساده خود صورت درآمد و هزینه های یک کشور است و در صورت هماهنگی این دو از تورم جلوگیری می‌شود.

وی افزود: وقتی بودجه مهمترین سند مالی و اطلاعاتی کشور است، سؤالی که وجود دارد این است "چرا ما برای تنظیم بودجه خود حذف و مدیریت درآمدهای نفتی ناشی از خام‌فروشی، اقدامات اساسی را از دو دهه قبل آغاز نکرده‌ایم؟".

وی با بیان اینکه امروز سازمان اقتصادی و مالیاتی آمریکا از فدرال رزرو و سازمان سیا گسترده تر است، گفت: متأسفانه با وجود اتکای کشور به خام‌فروشی و درآمد حاصل از نفت خام سازمان مالیاتی کشور نتوانسته درآمد قابل‌توجهی را از محل مبارزه با فرار مالیاتی کسب کند.