مهدی بازرگان نخستوزیر دولت موقت در سال 58 پیشنهاد تشکیل دولت موقت را به شورای انقلاب ارائه دهد و شورای انقلاب در 8 مهر 58، لایحه تشکیل دولت موقت را به تصویب رساند.
طبق این لایحه مسئولیتهای وزارت اقتصاد و امور دارایی در امور نفت تماماً به وزارت نفت واگذار شد.
دولت موقت، مهندس علیاکبر معینفر را به عنوان اولین وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران انتخاب کرد. معینفر در نخستین گفتوگوی مطبوعاتی خود اعلام کرد که شرکت نفت در تمام سطوح به تدریج پاکسازی خواهد شد. وی گفت سیاست آینده فروش نفت و صدور آن به خارج در حال حاضر تغییری نخواهد یافت. معینفر همچنین گفت که ایران به تولید روزانه 4 میلیون بشکه نفت در روز ادامه خواهد داد. با این حال، در تلاطمات سیاسی اول انقلاب، وزارت معینفر تنها کمتر از یک سال و تا سوم مهر 59 ادامه داشت. تصویر فوق، علیاکبر معینفر را نشان میدهد.
با روی کار آمدن دولت رجایی، محمدجواد تندگویان سکان وزارت نفت را در دست گرفت. در آبان ۱۳۵۹ درحالیکه یک ماه از وزارت تندگویان بیشتر نمیگذشت، وی برای بازدید از پالایشگاه آبادان عازم جنوب شد، ولی در جاده ماهشهر به آبادان، توسط نیروهای ارتش بعثی عراق اسیر شد و پس از سالها تحمل اسارت و شکنجه، به درجه رفیع شهادت نائل شد.
اکبر هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطرات سال ۱۳۶۹ خود مینویسد: آقای بشارتی تلفنی گفت عراقیها توسط صلیب سرخ اطلاع دادهاند که آقای تندگویان در سال ۱۳۶۸ فوت کرده است.
چند روز پیش از شروع فعالیت تندگویان بعنوان وزیر نفت، تهاجم عراق به ایران آغاز شده بود و نخستین اقدام تندگویان در جایگاه وزیر نفت، سازماندهی کارکنان وزارت نفت و شرکتهای تابعه، برای حفاظت از تأسیسات نفتی مستقر در استان خوزستان بود.
این عکس مهندس تندگویان را در حال افتتاح گاز امینآباد نشان میدهد.
پس از تندگویان، در سال 1360 محمد غرضی به عنوان وزیر نفت انتخاب شد. رفته رفته اگرچه کشور هنوز در دوران جنگ به سر میبرد، اما دوران ثبات در وزارت نفت آغاز شد. غرضی تا سال 1364 وزیر نفت ماند و در دوران وزارت وی حتی قیمت نفت به 7 دلار به ازای هر بشکه هم رسید.
غرضی از جمله بنیانگذاران سپاه است و به جز وزارت نفت، نمایندگی مجلس، وزارت پست، تلگراف و تلفن و نامزدی انتخابات ریاست جمهوری سال 92 را در کارنامه خود دارد.
تصویر فوق، غرضی را در هنگامی که وزیر نفت بود نشان میدهد.
در شهریور 1364 غلامرضا آقازاده ردای وزارت نفت پوشید. دوره وزارت نفت او پیوسته تا شهریور 76 ادامه داشت. از این حیث آقازاده رکوردار طولانیترین دوره وزارت به صورت پیوسته، در این وزارتخانه کلیدی است.
آقازاده در دوران کلیدی جنگ، آتشبس و سپس بازسازی پس از جنگ هدایت صنعت نفت کشور را در دست داشت. قراردادهای بیع متقابل در دوران آقازاده اختراع شدند.
آقازاده پس از وزارت نفت در دولت اصلاحات به سمت ریاست سازمان انرژی اتمی برگزیده شد و از یک پست حساس به پست حساس دیگری نقل مکان کرد.
تصویر فوق، غلامرضا آقازاده (سمت چپ) را در اجلاس اوپک نشان میدهد.
پس از آقازاده در سال 76، نوبت به وزارت بیژن نامدار زنگنه رسید. زنگنه فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در کابینه محمدعلی رجایی، در جایگاه معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز نموده بود. اما پس از آن سریعاً وارد حوزههای اقتصادی شده بود. زنگنه پیش از وزارت نفت، وزارت جهاد سازندگی و نیرو را در کارنامه خود داشت.
زنگنه با احتساب دولت روحانی، 26 سال سابقه وزارت دارد که یک رکورد محسوب میشود.
در مجموع در دولت اصلاحات زنگنه کارنامه قابل قبولی از خود ارائه داد. در این دوران تولید نفت ایران افزایش و 10 فاز میدان عظیم گازی پارس جنوبی به بهرهبرداری رسید.
تصویر فوق، یک عکس قدیمی است که بیژن زنگنه را در کنار ناطق نوری در جریان بازدید از فاز اول پارس جنوبی نشان میدهد.
با آغاز دوران ریاست جمهوری احمدینژاد، تلاطمهای مدیریتی در وزارت نفت نیز آغاز شد. کاظم وزیری هامانه در شهریور 84 سکان هدایت وزارت نفت را در دست گرفت اما وزارت وی تنها تا مرداد 84 ادامه داشت.
هامانه پیش از این که وزیر نفت شود، 3 سال، از سال 81 تا 84، معاون زنگنه بود. به هر صورت در مرداد 86، احمدینژاد هامانه را برکنار کرد تا دوران حضور وی در وزارت نفت چندان طولانی نباشد.
این عکس وزیری هامانه را در دوران وزارت خود در اجلاس اوپک و در کنار عبدالله البدری نشان میدهد.
پس از وزیری هامانه به غلامحسین نوذری رسید. نوذری پیش از این، سابقه مدیرعاملی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، مدیرعاملی شرکت ملی نفت ایران و ریاست هیئت مدیره شرکت ملی حفاری ایران، حفاری شمال و شرکت نفت پارس را در کارنامه شغلی خود داشت. محمود احمدینژاد، رئیس جمهور وقت، در پی برکناری کاظم وزیری هامانه از وزارت نفت ایران، در مرداد سال ۱۳۸۶ طی حکمی، نوذری را به سرپرستی وزارت نفت منصوب کرد و وی در ادامه موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس شد.
با این حال، دوران وزارت نوذری نیز تنها تا شهریور 88 ادامه داشت.
تصویر فوق، غلامحسین نوذری را در اجلاس اوپک نشان میدهد.
احمدینژاد در دولت دوم خود مسعود میرکاظمی را به عنوان وزیر نفت انتخاب کرد. مسعود میرکاظمی کمتر از دو سال وزیر نفت بود، اما در همین مدت کوتاه، تغییرات گستردهای در سطوح مختلف مدیریتی صنعت نفت ایجاد کرد. میرکاظمی منتقدان زیادی داشت. منتقدان میگفتند در دوران وزارت وی تولید نفت کاهش یافته و سوآپ نفت متوقف شده است.
میرکاظمی در دولت اول احمدینژاد وزیر بازرگانی بود. در اردیبهشت ۱۳۹۰ در راستای اجرای ماده ۵۳ قانون برنامه پنجم، مصوب مجلس شورای اسلامی و ادغام وزارتخانههای نفت و نیرو، مسعود میرکاظمی از وزارت نفت برکنار شد.
با منتفی شدن ادغام وزارت نفت و نیرو، قرار بود بار دیگر میرکاظمی به وزارت نفت بازگردد، که این موضوع با مخالفت احمدینژاد همراه شد. اندکی بعد، محمود احمدینژاد، سرپرستی وزارت نفت را برعهده گرفت و عملأ مسعود میرکاظمی را از وزارت نفت عزل نمود. در پی مخالفت مجلس با سرپرستی این وزارتخانه از سوی احمدینژاد، شورای نگهبان سرپرستی احمدینژاد بر وزارت نفت را مغایر با اصل ۱۳۵ قانون اساسی تشخیص داد.
در نهایت احمدینژاد تنها از 26 اردیبهشت تا 12 خرداد سال 90 سرپرست وزارت نفت بود.
احمدینژاد، در ادامه در مرداد 90 محمد علی آبادی را به عنوان سرپرست وزارت نفت منصوب کرد.
احمدینژاد در دولت دوم خود علیآبادی را برای تصدی وزارت نیرو پیشنهاد کرده بود که موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس نشده بود.
در نهایت، احمدینژاد رستم قاسمی را برای تصدی وزارت نفت به مجلس پیشنهاد کرد و وی موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس شد.
رستمی پیش از این فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا را در کارنامه داشت.
دوران وزارت رستم قاسمی با تشدید تحریمهای بینالمللی علیه ایران همزمان شده بود. در این دوران صادرات نفت ایران توسط آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم شد. رستم قاسمی آخرین وزیر احمدینژاد بود و تا انتهای ریاستجمهوری وی در این سمت باقی ماند.
در مجموع دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد دوران تلاطم مدیریتی در وزارت نفت بود.
تصویر فوق، جلسه تودیع علیآبادی و معارفه قاسمی را در مرداد 90 نشان میدهد.
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال 92 و روی کار آمدن حسن روحانی، بیژن زنگنه مجدداً سکان هدایت نفت را بر عهده گرفت. زنگنه پس از هشت سال دوباره به وزارت نفت برمیگشت.
اولویت کاری زنگنه در حال حاضر تلاش برای انعقاد قراردادهای جدید نفتی و افزایش تولید نفت و گاز ایران است.
زنگنه در حالی روی کار میآمد که به دلیل تحریمها تولید نفت ایران به حدود 2.7 میلیون بشکه در روز رسیده بود. اما با اجرایی شدن توافق هستهای و لغو تحریمها تولید نفت ایران رفته رفته بالاتر رفت.
در حال حاضر، تولید نفت ایران بنا به منابع غیررسمی بیش از 3.6 میلیون بشکه در روز است.
منبع:نكونيوز