به جرات می توان گفت که کارشناسان مناطق نفتخیز جنوب، در همه ی بخشها و زیر بخشهای فنی، عملیاتی و فرایندی، از زبده ترین و نوآورترین کارشناسان صنعت نفت کشور بوده و اولینهای متعددی که با به اشتراک گذاری دانش فنی و تجربه عملیاتی با بخش خصوصی محقق گردیده را می توان شاهدی بر این مدعا دانست. این گزارش به یکی از تجهیزات بخش حفاظت از خطوط لوله و مخازن می پردازد که توسط کارگروه تخصصی اداره بازرسی فنی و خوردگی فلزات شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون بومی سازی شده است.
در ابتدای گفتگو، مهندس حسن غنیطوس، رئیس بازرسی فنی و خوردگی فلزات شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون در مورد کلیات این پروژه توضیحاتی را ارائه داد.
موفق شدیم مجموعه اتصال دسترسی پایش خوردگی یا همان Access fitting & Coupon holder را برای اولین بار با همکاری بخش خصوصی بومی سازی کنیم تا دیگر هیچ نیازی به نمونه ی خارجی، نه برای مخزن و نه برای خطوط لوله وجود نداشته باشد. از این مجموعه برای نگهداری پایه کوپن پایش نرخ خوردگی تجهیزات ثابت فرایندی استفاده می شود. دقت فنی و ابعادی این مجموعه در زمان ساخت، ضامن بهره گیری مؤثر از آن است و خوشبختانه آزمایشهای میدانی نمونه های ساخته شده نتیجه ای قابل قبول داشته است.
منظور از محاسبه ی فنی و ابعادی این مجموعه چیست؟
مهندس امیر بکا، رئیس مهندسی خوردگی فلزات نفت و گاز مارون، گفت: اینگونه تجهیزات از پیچیدگی های خاصی از نظر طراحی و متالورژی برخوردارند. لذا در گام اول برای مهندسی معکوس چنین تجهیزاتی باید از آلیاژ شناسی و محاسبات هندسی ابعاد هر قطعه ی آن مطمئن بود و سازنده را از جزئیات ساختاری قطعه مطلع کرد تا بتوان بهترین نتیجه را گرفت و اطلاعاتی با درصد اعتبار بالا را از آنالیز کوپن متصل بدست آورد. برای این منظور اطلاعات فنی به صورت یک بسته استاندارد در اختیار سازنده قرار گرفت و مجموعه ای با همان مشخصات، کیفیت و کارایی قطعه خارجی ساخته شد. البته یک عدم تشابه نیز وجود دارد! هزینه ساخت هر مجموعه تنها حدود ۲۵ درصد قیمت نمونه خارجی آن است و شاید با قیمت امروز ارز، این درصد کمتر هم باشد.
بجز این مورد تحسین برانگیز، دستاورد دیگری داشته اید؟
مهندس غنیطوس ارزیابی تجهیزات ثابت فرایندی را از اقدامات مهم بازرسی فنی و خوردگی فلزات دانست و افزود: برنامه ریزی لازم جهت بازرسی خطوط لوله با استفاده از روش امواج برد بلند یا Guided Wave انجام شده و به زودی اجرایی می شود. در این روش با استفاده از امواج برد بلند، بخشهای غیر قابل دسترس خطوط لوله را موردارزیابی قرار می دهیم که باعث بالا رفتن ضریب ایمنی و تسهیل کار می شود.
با انجام این پروژه ها، اخلالی در کار روتین بازرسی فنی و خوردگی بوجود نیامده است؟
به هیچ وجه؛ ماهیت کار ما تلاش در جهت ایمن سازی تاسیسات است و باید یادآور شوم که در سال ۱۳۹۶ تعداد ۵۱۳۶۸ موضع از تجهیزات اعم از تسهیلات سرچاهی، مخازن و خطوط لوله و سیستمهای لوله کشی را به کمک ضخامت سنجی ارزیابی کردیم و از آغاز سال جاری تا انتهای آذر تعداد ۳۶۶۳۶ موضع ضخامت سنجی شده است. در سال ۱۳۹۶، تسهیلات سرچاهی ۲۲۸ حلقه چاه با آزمایش آلتراسونیک مورد ارزیابی قرار گرفت و از آغاز سال جاری تا انتهای آذر نیز تسهیلات سرچاهی ۲۳۷ حلقه چاه ارزیابی شده است. هدف از ضخامت سنجی ها، پیدا کردن قطعات معیوب و حذف یا تعمیر آنها می باشد. این کار طبق دستورالعمل و نظارت این امور توسط ادارات مربوطه در سایر بخشهای سازمان انجام می گیرد. قابل ذکر است از آغاز سال ۱۳۹۷ تا انتهای پاییز تعداد بازرسی و نظارتهای انجام شده توسط همکاران در بخش بازرسی فنی، ۶۷۰۸ مورد و در بخش خوردگی فلزات، ۴۶۴۶ مورد بوده است.
در حال حاضر، خط مشی و تفکر همکاران این است که در کنار وظایف جاری بازرسی فنی و خوردگی فلزات، سعی شود هر قطعه ی خارجی که در حوزه ی فعالیت ما قرار دارد را بومی سازی کنیم و پیشنهادهای جدیدی نیز در این خصوص ارائه شده است. درپایان صمیمانه از کارگروه ساخت داخل مناطق نفتخیز جنوب و امور تدارکات و کالای شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون به خاطر همکاری در بومی سازی قطعات تشکر می کنم و ضمن تاکید بر ادامه ی این روند امیدوارم شانه به شانه ی هم، همه اهداف خرد و کلان سازمان را محقق سازیم. منبع / سایت NISOC