شادی مکی، گزارشگر نفت خبر |حادثه هر لحظه در کمین‌شان است. هم سلامت جسمی‌شان در خطر است و هم سلامت روان‌شان دچار چالش می‌شود.
از مرگ خاموش آنها روی سکوهای نفتی یا در مناطق حفاری را هیچکس به جز خانواده و همکارانشان باخبر نمی‌شود.
آنها در سخت‌ترین شرایط کار می‌کنند تا سایرین با سهولت بیشتری زندگی کنند. در حالی که کشورهای فعال در این حوزه با پرداخت دستمزدهای درخور برای نخبگان صنعت نفت ایجاد جاذبه می‌کنند اما برخی مسئولان با پدیده‌ای با عنوان تعیین سقف دستمزد برای متخصصان و کارکنان سختکوش این صنعت ایجاد دافعه کرده‌اند.
آنها که مانده‌اند هم انگیزه‌ای برای ادامه مسیر ندارند. شاید به همین دلیل است که نائب رئیس کمیسیون انرژی در مجلس دهم وجود سقف دستمزد و یکسان‌سازی حقوق افراد را زمینه ساز ایجاد یک سیستم ناکارآمدی می‌داند که راندمان کاری را از بین می‌برد.
هدایت‌الله خادمی رئیس هیئت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری و خدمات فنی نفت و گاز کشور، با اشاره به شرایط سخت کارکنان واحدهای مختلف صنعت نفت به‌ویژه در مناطق عملیاتی گفت: این افراد ۱۴ روز در منطقه عملیاتی مشغول کار هستند و قاعدتا باید ۱۴ روزاستراحت کنند.
اما به دلیل شرایط مختلف ممکن است ۱۴ روز استراحت آنها با چالش های مختلفی مانند شرایط کاری ناگهانی، دوری مسیر و... مواجه شود. در و اقع شرایط شغلی پرسنل مناطق عملیاتی پرخطر است، آنچنانکه غالبا این افراد تا رسیدن به سن بازنشتگی دچار صدمات جسمی شده و گاهی صدمات بسیار شدید مانند قطع عضو را تجربه می‌کنند. تعداد افرادی هم که درا ثر حوادث حین کار در این مناطق مانند فوران چاه‌ها، آتش‌سوزی و... جان خود را از دست می‌دهند کم نیست. از طرف دیگر به لحاظ روحی هم این افراد شرایط پیچیده‌ای دارند یعنی مسائلی مانند شرایط سخت شغلی یا دور بودن از شهر، خانواده ، همسر، فرزند و ... برای آنها آسیب‌های روحی به دنبال دارد.
عدالت در تشابه نیست
او اضافه کرد:برای افرادی که در چنین شرایطی کار می‌کنند نباید «سقف حقوق» تعریف کرد. سیستم صنعت نفت یک سیستم غربی است زیرا پایه‌گذار این صنعت آنها هستند. برنامه حقوق و دستمزد را غربی‌ها برای این صنعت پایه‌گذاری کردند و بعد از انقلاب هم تقریباً شرایط به همان منوال بود و حتی اندکی هم بهبود یافت. براساس این سیستم حقوق افراد براساس رتبه آنها تعیین می‌شد و براساس مولفه‌هایی مانند میزان شایستگی و... درصدی به حقوق افراد اضافه می‌شد. این روند درستی بود که باعث می‌شد در این صنعت هم شایستگی کارکنان مورد توجه قرار بگیرد و هم ا ینکه افراد بتوانند به صورت عادلانه ارتقا یابند.
به گفته نائب رئیس کمیسیون انرژی مجلس دهم، وجود سقف دستمزد و یکسان‌سازی حقوق افراد باعث ایجاد سیستم ناکارآمدی می‌شود که راندمان کاری را از بین می‌برد: این سیستم متعلق به تفکر کمونیستی است. چنین شرایطی برای توسعه کشور خوب نیست. توسعه زمانی محقق می‌شود که افراد انگیزه کافی برای فعالیت و راندمان بیشتر داشته باشند. اگر قرار باشد همه به یک میزان دستمزد بگیرند چه انگیزه‌ای برای فعالیت بیشتر افراد متخصص‌تر و با تجربه‌تر می‌ماند آنهم در کشوری که اقتصاد آن تک‌محصولی و وابسته به نفت است.
در دهه 70 راندمان کار سه برابر امروز بود
او این را هم گفت که در دهه 70 با وجود کمتر بودن تعداد مهندس‌ها و افراد دارای تحصیلات عالی در صنعت نفت و با وجود کمتر بودن دستگاه‌های فول الکترونیک اما راندمان کار سه برابر امروز بود. زیرا آن زمان براساس راندمان کار، پیشرفت کار، زودتر انجام شدن کار و ... به افراد پاداش می‌دادند در حالیکه امروز چنین نیست.
خادمی تاکید کرد: اگر مهندسان صنعت نفت به کشور امارات مهاجرت کنند چند برابر حقوق فعلی‌شان، حقوق دریافت می‌کنند. در شرکتی که رئیس هیئت مدیره آن هستم به دلیل همین مساله حقوق ظرف دو ماه گذشته ۶۰ نفر از نیروهای ما از سازمان خارج شده‌اند. بسیاری از این افراد به شرکت‌های خصوصی می‌روند که سقف دستمزد ندارند. گرچه در این شرکت‌ها هم دستمزد پرداختی حتی نصف حقوق همین مشاغل در کشورهای دیگر نیست. مساله‌ای که باعث کاهش نیروهای متخصص و عدم علاقه آنها برای فعالیت در این صنعت خطرناک شده است. صنعتی که کارکنان و به ویژه نیروهای مناطق عملیاتی آن حتی در نوروز یا تاسوعا و عاشورا هم تعطیلی ندارند.
درآمد ماهانه 6 تا 20 هزار دلار در سایر کشورها
مدیرعامل اسبق شرکت حفاری شمال، تعیین سقف
حقوق را امری اشتباه توصیف کرد و گفت: این روند به شرکت نفت، شرکت‌های حفاری و نیروهایی که سر چاه کار می‌کنند ضربه زد. حالا اگر سقف حقوق را به 120 میلیون تومان هم برسانند نهایتا میزان دستمزد می‌شوند 1700 یا 1800 دلار در حالیکه در کشورهای دیگر دستمزد ماهانه پرسنل عملیاتی از 6 هزار دلار شروع می‌شود و حتی به 20 هزار دلار هم می‌رسد. چرا نصف حقوقی که در امارات و قطر به نیروهای عملیاتی داده می‌شود را به ایرانیان نمی‌دهند.
او گفت: طی سال‌های اخیر نه آموزشی وجود داشته است و نه نیروی کارآموزی. در واقع صنعت نفت کشور با کمبود نیرو مواجه شده است. بسیاری از نیروها از چرخه این صنعت خارج شده‌اند در امارات و عراق و سایر کشورها کار می‌کنند اما کسی جایگزین آنها نشده است. با این شرایط به علاوه سختی شرایط کار نیروها را فرسوده کرد‌ه است. این درحالیست که تا 20 سال پیش در حوزه نفت به لحاظ زمین شناسی، مخازن و حفاری بعد از آمریکا و کانادا و نروژ قرار داشتیم.
