تمامی شیرها وظیفه کنترل حرکت سیالات را دارند. اما تغییراتی که در ساختار آنها به وجود میآید باعث میشود تا کاربرد آنها متفاوت شود. به همین دلیل امروزه شیرها نامهای متفاوتی داشته و در مکانهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. شیر کشویی که با نام گیت ولو (Gate Valve) نیز مشهور است، یکی از محصولاتی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار انواع متفاوتی دارد که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند.
اما چگونه میتوان یک شیر گیت ولو باکیفیت انتخاب کرد؟ در خرید شیر کشویی باید چه نکاتی را مدنظر داشت؟ قیمت شیر کشویی بسته به نوع متریال و انواع مختلف آن متفاوت است. در ادامه به معرفی انواع شیر کشویی خواهیم پرداخت. علاوه بر این، نکات طلایی برای خرید یک محصول با کیفیت را به شما خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.
با ساختار شیر کشویی بیشتر آشنا شوید
برای آنکه بتوانیم یک محصول خوب انتخاب کنیم، ابتدا لازم است تا قطعات آن محصول با به خوبی بشناسیم. هر گیت ولو شامل چند جزء اصلی است که نقش بسیار مهمی در عملکرد آن دارند. این اجزا شامل گیت، ساقه، اکچویتور، بدنه و سیت هستند. تقریبا در تمامی ولو ها این اجزا ثابت بوده و وظیفه یکسانی به عهده دارند. برای درک بهتر اجزا بهتر است نگاهی به عملکرد آن ها داشته باشیم.
هنگامی که چرخ دستی را میچرخانید این حرکت باعث میشود تا ساقه نیز بچرخد. به موجب آن دنده ها باعث حرکت دروازه به بالا یا پایین میشوند. بدین ترتیب شیر میتواند باز یا بسته شود. اما برای اینکه بتوانید به طور کامل باز یا بسته کنید، باید در هر دور آن را 360 درجه بچرخانید. این حرکت باعث برداشتن دروازه شده و مسیر جریان سیال باز میشود.
هنگامی که دروازه را رو به پایین حرکت دهید، جریان بسته خواهد شد. به طور مشابه وقتی دروازه رو به بالا میآید، شیر باز خواهد گشت. تیغه های ولو که در مسیر سیال قرار میگیرند، به دو شکل دایرهای و مستطیلی طراحی شدهاند که هرکدام مزیت های ویژهای دارند. با توجه به توضیحات داده شده میتوان مکانیسم عمل ولو را به راحتی متوجه شد.
در صورتی که این وسیله جهت تنظیم جریان به کار رود و سرعت جریان بسیار زیاد باشد، باعث میشود دروازه و سیت ساییده شده و عمر مفید آن کم شود.
چند نوع شیر کشویی داریم؟
همانطور که در بالا نیز ذکر شد، انواع متفاوتی از ولو در بازار موجود هستند. هرکدام از این شیر ها میتوانند برای موارد مختلفی استفاده شوند. در ادامه قصد داریم انواع آن ها را معرفی کنیم.
شیر کشویی گوه ای
این نوع گوه دار شده و به همین دلیل ظرفیت آب بندی بالاتری دارد. بنابراین یکی از مزایای مهم آن این است که در برابر فشارهای زیاد دوام بیشتری دارد. این مزیت به تنهایی آن قدر مهم است که در صنایع از این نوع استفاده زیادی شود.
نوع گوهای بیشتر در خطوط لوله کشی زیرزمینی مورد استفاده قرار میگیرد؛ زیرا شرایط مناسب تری برای نصب دارد. با تمام مزیت هایی که نوع گوه ای دارد، یک عیب اصلی در آن به چشم میخورد. هنگامی که مواد سخت و محکم در قسمت پایینی شیر (نشیمنگاه) گیر کنند، شیر آسیب جدی خواهد دید. بدین ترتیب آب بندی و جریان سیالات به مشکل بر خواهد خورد. البته در صورتی که نشیمنگاه شیر لاستیکی باشد، این عیب وجود ندارد و مشکل خاصی برای آن به وجود نمیآید.
شیر کشویی کانال دار
شیرهای کانال دار را میتواند عضوی از خانواده شیرهای کشویی موازی به حساب آورد. این نوع دارای دیسک فلزی بوده که دارای یک حفره است. این دیسک سایزی کاملا برابر با سایز لوله دارد. بیشترین استفاده از نوع کشویی کانال دار در انتقال سیالات است. به دلیل نوع خاصی که دیسک شیر کانال دار دارد، ارتفاع کلی آن از سایرین بیشتر است. این محصول هم بسیار پرطرفدار بوده و استفاده های زیادی از آن میشود.
شیر کشویی چاقویی
شیر کشویی گیوتینی نام دیگر شیرهای چاقویی است. البته نوع چاقویی با نام گیت ولو کنفی نیز مشهور است. اما هر سه نام یکسان بوده و عملکرد مشابهی باهم دارند. افت فشار سیال در نوع چاقویی بسیار کم بوده و این مزیت بزرگی برای آنها محسوب میشود. دلیل این امر هم آن است که دیسک هنگام باز شدن ولو به شکل عمودی از شیر خارج شده و راه را برای سیال باز میکند. به همین دلیل دیسک نمیتواند ممانعتی برای سیال به وجود آورد.
به دلیل این ویژگی خاص، از نوع چاقویی برای کنترل جریان سیالاتی که ویسکوزیته زیادی دارند استفاده میشود. منظور از ویسکوزیته زیاد غلظت بالای سیال است. بدیهی است که مایعاتی با ویسکوزیته بالا سرعت حرکت پایینی دارند و لازم است تا عامل خارج دیگری مانند دیسک به این سرعت پایین دامن نزند.
علاوه بر این، نوع کشویی چاقویی برای آن دسته از سیالاتی که ناخالصی زیادی دارند نیز بسیار مناسب است؛ زیرا جریان سیال باز بوده و دیسک در مسیر آن قرار نمیگیرد، به همین دلیل ناخالصیها نمیتوانند آسیبی به دیسک برسانند. این مدل برای مکانیزه کردن خطوط بسیار مناسب هستند. زیرا به اپراتور برای اجرای عملکرد آنها نیاز نیست و عملکرد بسیار سریع صورت میگیرد. علاوه بر این در صنایع غذایی و بهداشتی نیز از شیر کشویی گیوتینی استیل استفاده زیادی میشود.
گیت اسلاید موازی
همانطور که از نام این دسته مشخص است، گیت آنها به شکل موازی قرار میگیرد. در وسط دروازه ها یک فنر وجود دارد که این فنر کمک میکند تا قطعات به سوی سیت ها هل داده شوند. این کار باعث کنترل بیشتری روی آببندی میشود. گیت اسلاید موازی را میتوان به دلیل شکل طراحی خاصی که دارد برای سیالات با دمای بالا به کار برد.
علاوه بر این، این دسته از شیرها به دلیل این که گوه ندارند، به میزان نیروی دستی کمتری برای بسته شدن نیاز دارند. همانطور که توضیح داده شد، این نوع در موقعیت خود لغزش دارند. به همین دلیل سطح نشیمن را از هرگونه آلودگی پاک میکنند.
شیر کشویی شامل چه اجزایی است؟
این ابزارها دارای اجزای زیر هستند:
بدنه: این بخش همان بخشی است که به اقلام وصل گشته و اتصال آن به سایر تجهیزات بسیار مهم است. اتصالات این بخش میتواند از انواع فلنج یا پیچ و یا بدنه باشد.
سرفلکه: این قسمت مسئول بسته و باز شدن جریان است.
بونت: قسمتهای متحرک ولو در این بخش قرار گرفته و با کمک پیچ به بدنه اتصال مییابند.
تریم: به طور کلی به دیسک، ساقه و سیت رینگ در ولو گفته میشود.
راهنمای خرید شیر کشویی
با توجه به اهمیت این مدل و کاربرد بسیار زیادی که دارند، بهتر است از همان ابتدا به فکر خرید یک محصول مرغوب و باکیفیت باشید تا این که بخواهید به طور مرتب آنها را تعویض کنید. اما چگونه یک گزینه بادوام انتخاب کنیم؟
طراحی گوه
همانطور که متوجه شدید، گوه یکی از مهمترین قسمت های این محصول است و عمل آب بندی تا حد زیادی وابسته به این قطعه است. پس در گام اول به طراحی آن توجه کنید. دو طرح اصلی برای این قطعه در بازار وجود دارد که شامل طرح مهره گوهای گشاد و طرح مهره گوه ثابت هستند.
در طرح گشاد یک مهره برنجی مشاهده میکنید که در داخل شکافی در هسته گوه فرو میرود. در طرح ثابت هم مهره گوه در داخل هسته گوه پخش میشود. در مدلهای با مهره گوه ثابت، خطر خوردگی تا حد زیادی کم میشود. زیرا تعداد قطعات متحرک کمتر بوده و قطعات کمتر به لاستیک هسته گوه برخورد میکنند. بنابراین بهتر است از طراحی ثابت به جای گشاد استفاده کنید.
گوه ای و سیت
همانطور که متوجه شدید، هنگامی که این ابزار باز و بسته میشود گوه تحت فشار زیادی قرار میگیرد. بنابراین میتوان گفت که نحوه اتصال گوه به بدنه بسیار مهم است. زیرا کمک میکند تا گوه در حین باز و بسته شدن ثابت بماند. کفش های گوه هنگامی که اصطکاک بین دو قطعه گوه و نرده رخ میدهد، به شما اطمینان میدهند که لاستیک گوه از بین نخواهد رفت. بنابراین بهتر است مطمئن شوید که کفش های گوه کاملا به گوه چسبیده و لایه لاستیکی زیرین آن کیفیت لازم را دارد.
لاستیک
لازم است تا حجم لاستیک به اندازه کافی باشد تا بتواند ناخالصی های مربوط به صندلی را جذب کند. علاوه بر این باید بین لاستیک و هسته گوه پیوند قوی وجود داشته باشد تا حتی در صورت نفوذ جسم تیز یا فشرده شدن لاستیک، مهروموم بندی کاملا حفظ شود.
کیفیت لاستیک
به طور کلی کیفیت این قطعه بسیار مهم است. زیرا این قطعه به طور مداوم در معرض ضربه توسط ناخالصی ها و مکانیسم های مواد شیمیایی قرار دارد. بنابراین باید در برابر عوامل آسیب زننده مقاوم باشد و هرگونه ناخالصی که در سیت به وجود میآید را به خود جذب کند.
- مجموعه فشرده سازی: این اصطلاح به این معنی است که لاستیک هنگام فشرده شدن چقدر توانایی برای بازگشت به حالت اصلی خود را دارد؟
تشکیل بیوفیلم: میکروارگانیسم ها میتوانند از مواد آلی حاصل از ترکیب لاستیک به عنوان مواد مغذی استفاده کنند. به همین دلیل امکان تشکیل بیوفیلم وجود دارد. این پدیده به طور جدی آلودگی آب را تحت تاثیر قرار میدهد. بنابراین هنگام انتخاب این محصول دقت کنید که لاستیکی را برگزینید که امکان تشکیل بیوفیلم را نداشته باشد.
مقاومت در برابر مواد شیمیایی: همانطور که میدانید از مواد مختلفی مانند کلر برای ضدعفونی کردن لوله ها استفاده میشود. اما این مواد میتوانند به لاستیک هایی با کیفیت پایین آسیب جدی وارد کنند. بنابراین به این ویژگی در لاستیک نیز توجه داشته باشید.
تایید آب آشامیدنی: داشتن تایید آب آشامیدنی برای تمامی قطعات لاستیک که در معرض آب قرار دارند، ضروری است.
- محافظت در برابر خوردگی ها
همانطور که میدانید عمر مفید شیر به مقاوم بودن بدنه در برابر خوردگی خارجی وابسته است. بنابراین لازم است تا بدنه شیر دارای پوشش اپوکسی مطابق با استاندارد ها باشد.
- تمیز کردن انفجار: این معیار مطابق با استاندارد ISO 12944-4 تعیین میشود.
ضخامت لایه: شیر باید در تمامی مناطق ضخامت یکسان و حدود 250 میکرومتر را داشته باشد.
تست MIBK : در این تست هدف بررسی پوشش آپوکسی است که توسط یک قطره متیل ایزوبوتیل کتون انجام میشود. قطعه در معرض این ماده نباید آسیب جدی ببیند.
مقاومت در برابر ضربه: مقداری فولاد ضدزنگ روی سطح پوشش داده شده شیر ریخته میشود. سپس قطعه از نظر الکتریکی مورد آزمایش قرار گرفته و میزان مقاومت آن روشن میگردد.
ساخت و ساز تنگ
آب بندی ساقه باید به گونه ای باشد که نیاز به تعمیر و نگهداری نداشته و عمر مفیدی داشته باشد. این معیار مطابق استاندارد EN 1074-2 تعیین میگردد. مهر و موم ابزار که فشار داخلی را تحمل میکنند نیز باید طوری باشند که آسیب نبینند.
- آب بندی کلاهک/ بدنه: میزان فاصله بین کلاهک و بدنه مهم است. لازم است تا واشر در به درستی تعبیه شود و هنگام فشار سیال، انفجار در آن رخ ندهد. واشر سرپوش باید به خوبی پیچ ها را بپوشانند.
عملکرد کلی
در رابطه با بررسی عملکرد کلی، لازم است تا گشتاور کارکرد شیر و نحوه بسته شدن آن را مورد بررسی قرار دهید.
گشتاور عملیاتی
لازم است تا این معیار بین 5 تا 30 نیوتن متر در شیر ها باشد. توجه داشته باشید که اعدادی کمتر از این میتوانند به راحتی باعث ایجاد فشار در لوله شوند.
سوراخ شیر
برای این که بتوانید از دستگاه های تمیز کننده لوله به راحتی استفاده کنید، باید حتما قطر داخلی با آنچه به طور اسمی برای آن عنوان میشود، یکسان باشد.
کلام آخر
شیر ها امروزه در صنایع مختلف و برای کنترل سیالات بسیار ضروری هستند. تغییراتی که به مرور زمان در ساختار این محصولات داده شده است، باعث شده تا آن ها برای عملکرد های متفاوتی مجهز شوند. در نتیجه امروزه شاهد حضور انواع متنوع با کاربرد های متفاوتی هستیم. یکی از ابزارهای مهمی که در صنایع استفاده میشود، نوع کشویی است. این محصول دارای انواع بسیار متفاوتی بوده که هرکدام مزیتهای خاصی دارند. به طور کلی این نوع بسیار پرکاربرد بوده و لازم است تا جنس مرغوبی از آن خریداری شود. اما چگونه میتوان مدل کشویی مناسب انتخاب کرد؟ در این مقاله به تفصیل راجع به ویژگی های یک شیر ولو خوب صحبت کردیم. با کمک اطلاعات این مقاله میتوانید بهترین گزینه را خریداری نمایید. مجموعه پایپینو (pipeino.com) یکی از ارائه دهندگان انواع مدل های کشویی شامل شیر کشویی فولادی، چدنی و... است. برای اطلاع از قیمت شیر کشویی و انواع آن میتوانید به سایت این مجموعه مراجعه کنید.