کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

سی و دو سال پیش در چنین روزی ( ۲۵ اردیبهشت ۱۳۶۷ )

عراق به ترمينال نفتي جزیره خارك حمله کرد

25 ارديبهشت 1399 ساعت 17:24

حمله هواپيماهاي پيشرفته سوپراتاندارد فرانسوي عراق براثر تحريك دولتمردان وقت آمريكا، به جزيره مهم و نفتي خارك در خليج فارس در روز25 ارديبهشت 1367 موجب وارد آمدن خسارات سنگين به تاسيسات نفتي كشورمان شد


به گزارش نفت آنلاین ، در ادامه حمايت‏هاي آمريكا از رژيم متجاوز بعث عراق در حمله به ايران، سازمان جاسوسي آمريكا 'سيا' اطلاعات محرمانه ايران را كه از طريق ماهواره‏ هاي جاسوسي به دست آورده بود، در اختيار عراق قرار مي‏داد.

مقامات جاسوسي آمريكا در ديدارهاي خود با مسؤولان عراقي، آنان را تحريك مي‏كردند كه از برتري ظاهري نيروي هوايي خود به دليل در اختيار داشتن انواع سلاح هاي پيشرفته هوايي و ضد هوايي، بيشتر استفاده نمايند و هدف‏هاي اقتصادي ايران را كه عموماً شامل تاسيسات نفتي و برق مي‏شد، زيادتر و دقيق‏تر بمباران كرده و آنها را از بين ببرند.

چرا كه برآورد سازمان سيا نشان مي‏داد كه تعداد هواپيماها، تانك‏ها و موشك‏هاي عراق، چند برابر ايران است و درنهايت براثر تحريك آمريكا، حمله هواپيماهاي پيشرفته سوپراتاندارد فرانسوي عراق به جزيره مهم و نفتي خارك در روز 25 ارديبهشت 1367 موجب وارد آمدن خسارات سنگين گرديد و به گفته رسانه هاي خارجي، قدرت صدور نفت آن جزيره را از 90 درصد كل صادرات نفتي ايران به كمتر از 50 درصد تقليل داد.

هدفي كه عراق به عنوان هدف اصلي براي شروع جنگ به ايران دنبال مي‌كرد؛ بحث انقلاب و شكست آن و جلوگيري از صادر شدن آن بود كه در آن مقطع زماني خيلي روي آن بحث مي‌شد، اما به دنبال اين هدف، اهداف كوچكتري هم در برنامه كاري خودش داشت، از جمله بحث جدا كردن خوزستان يا بحث خرمشهر، بحث قرارداد ۱۹۷۵ الجزاير يا مرز دريايي در رودخانه اروندرود و يكي از مهم‌ترين اهداف فرعي عراق رهايي از انسداد ژئوپوليتيكي ( محاصره دريايي ايران در خليج فارس ) در منطقه بود.

از آوريل ۱۹۸۵ (فروردين ۱۳۶۴) حملات عراق با شدت و قدرت بسيار بيشتر همراه شد و تأسيسات جزيره خارك هدف اصلي حملات هوايي جنگنده‌هاي عراقي شد.

در پي حملات ماه‌هاي اوليه خسارت‌هاي بسيار سنگيني به پايانه‌هاي نفتي جزيره خارك وارد شد، به طوريكه مرحوم آيت الله هاشمي رفسنجاني از اشراف اطلاعاتي هواپيماهاي عراق به وضعيت دفاع هوايي اين منطقه به شدت گلايه كرد.

بعد از سال ۱۹۸۴ ايران تلاش كرد براي مقابله با حملات و فشارهاي عراق و متحدانش از حق حاكميت ايران بر تنگه هرمز استفاده كند و نظارت بيشتري بر عبور و مرور كشتي‌ها داشته باشد تا مانع از رسيدن كمك‌هاي تسليحاتي به ارتش صدام شود.

اين كار مداخله مستقيم نظامي كشورهاي غربي عليه ايران را به دنبال داشت. در نهايت تهران اعلام داشت:اگر ما از صادرات نفت محروم شويم تمامي خليج فارس محروم خواهند شد.

حماسه هاي افسران و درجه داران نيروي دريايي در هشت سال دفاع مقدس در موضوعاتي همچون عمليات مرواريد، جنگ نفت كش‌ها، حماسه موشك انداز جوشن، چگونگي برقراري امنيت در منطقه دريايي كشور در مقابل تجهيزات و اطلاعاتي دشمن، نحوه اسكورت براي ۱۰ هزار كشتي تجارتي و نفت كش در ۸ سال جنگ و شرح دلايل حمله آمريكا به هواپيماي مسافربري ايران در خليج فارس در كنار رشادت هاي رزمندگان اسلام طي اين دوران همه اشاره به مقاومت ايران اسلامي در برابر تهاجمات حزب بعث عراق به نمايندگي از قدرتهاي جهاني عليه كشورمان دارد.

پيش از واقعه حمله هوايي به تاسيسات نفتي خارك هم در سال چهارم جنگ ( 1363 ) كه جنگ در منطقه خليج‌فارس به گونه ديگري رقم مي خورد ، قدرتهاي جهاني براي محاصره نفتي ايران برنامه ريزي هايي كرده بودند.

تنها در يك مقطع دو ساله، كشورهاي كويت، ايالات متحده آمريكا، اردن و آفريقاي جنوبي در يك همكاري تنگاتنگ، نفت خام هديه شده از سوي كويت را در نفت‌كش‌هاي با پرچم آمريكا بارگيري كرده و به آفريقاي جنوبي منتقل مي‌كردند و آفريقاي جنوبي در عوض سوخت مورد نياز عراق را به بندري در اردن تحويل مي‌داد.

در آن زمان جزيره خارك در جنوب ايران به عنوان پايانه اصلي صدور نفت كشورمان توسط هواپيماهاي پيشرفته‌اي كه فرانسه به عراق تحويل داده بود، بمباران مي شد و به اين ترتيب ايران وارد جنگ دريايي به نام جنگ نفت‌كش‌ها نيز شد.

طرف عراقي تنها در طول سال ۱۳۶۳ دست به حمله به ۳۳ نفت‌كش زد كه نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران نيز با حملاتي به اين عمل واكنش نشان داد.

** براي اولين بار در تاريخ، بلوك شرق و غرب در جهت تامين تجهيزات جنگي عراق با هم متحد شدند.

به نقل ازحبيب الله سياري فرمانده نيروي دريايي ارتش كشورمان، ما آن زمان بلوك شرق و غرب داشتيم و اينها كاملاً باهم در تضاد بودند، چه اتفاقي افتاد كه كاملاً باهم متحد شدند و در جهت تأمين تجهيزات عراق وارد شدند.

وي پيش از اين در گفت وگو با رسانه ها افزود:۹۰ درصد صادرات و واردات از طريق دريا انجام مي‌شد، وقتي در روز ۷ آذر سال ۵۹ عراق محاصره دريايي شد، يعني تجارتش كامل قطع شد، پس پول و درآمد ارزي اش بايد از كجا باشد كه بتواند يك جنگ با پشتيباني اقتصادي داشته باشد؟ اگر حتي ذخيره داشت هم باز بيشتر از شش الي نه ماه نمي‌توانست تأمين كند. ميلياردها دلار عربستان و كويت به عراق دادند.

**كمك تسليحاتي و اطلاعاتي غرب به عراق در جنگ عليه ايران

بر طبق گزارش هاي موجود، آمريكا و كشورهاي اروپايي براي متوقف كردن گسترش انقلاب اسلامي به جهان عرب، به خصوص حوزه خليج فارس كه بزرگ ترين تأمين كننده منافع آنان در خاورميانه است، تمام تلاش و قواي فكري و نظامي خود را در اين راه منسجم كردند، تا جايي كه حتي در تجهيز و تشويق عراق به استفاده از سلاح هاي كشتار جمعي و شيميايي از اقدامي فروگذار نكردند.

در همين رابطه سازمان ملل متحد طي گزارشي به كمك هاي كشورهاي غربي به برنامه هاي تسليحاتي عراق اشاره مي كند و مي نويسد: عراق تسليحات خود را از 150 شركت آلماني، آمريكايي و انگليسي تهيه كرده است.

بر اساس گزارش رسانه ها، دولت عراق از سال 1975 ميلادي توسط 80 كمپاني آلماني، 24 شركت آمريكايي و حدود 12 شركت انگليسي و چند شركت سوئيسي، ژاپني، ايتاليايي، فرانسوي، سوئدي، برزيلي و آرژانتيني تجهيزات دريافت كرده است.
نخستين اقدام آمريكا در حمايت آشكار از صدام حذف نام عراق از فهرست كشورهاي مظنون به حمايت از تروريسم بين المللي در فروردين ماه سال 1361 بود تا از اين پس عراق استحقاق دريافت كمك هاي ايالات متحده را داشته باشد. آمريكا به پيشنهاد ويليام كيسي (رئيس وقت سيا)، تحويل بمب هاي خوشه اي به عراق را در اولويت قرار داد.

شبكه تلويزيونيABC آمريكا در برنامه اي اعلام مي كند كه صدام حسين از يك شركت آمريكايي به نام «آل كولاك» در بالتيمور، بيش از 500 تن ماده شيميايي به نام «فيودي گليكول» خريداري كرده كه اين ماده در صورت مخلوط شدن با اسيد كلريدريك به گاز خردل تبديل مي شود.

فرانسه در ژانويه 1981، تحويل 60 فروند ميراژ F1 مجهز به موشك را كه پيشتر به عراق متوقف شده بود از سر گرفت. همچنين در سال 1982 (1361) به دنبال خروج ديپلمات هاي فرانسه از تهران اين كشور اقدام به تحويل پنج فروند هواپيماي سوپر استاندارد مجهز به موشك هاي اگزوست به عراق كرد. در سال 1986 سازمان هاي اطلاعاتي فرانسه برآورد كردند كه اگر فرانسه سه هفته از ارسال كمك به عراق خودداري كند اين كشور شكست خواهد خورد.

درست چند روز پيش از حمله صدام به ايران، عراق اعلام كرد كه ايتاليا را به عنوان شريك عمده و اصلي خود براي تجهيز نيروي دريايي عراق و تربيت پرسنل عراقي انتخاب كرده است. همچنين مقرر شد 1200 افسر نيروي دريايي عراق در ايتاليا دوره ببينند. اين ترجيح دادن ايتاليا بر فرانسه و شوروي ( سابق ) يك دليل استراتژيك داشت نه فني؛ عراق مي خواست باشگاه حاميان بين المللي خود را توسعه داده و آن را تقويت كند.

در سال 1987 (1366) برنامه هاي تسليحاتي عراق شتاب بي سابقه اي پيدا مي كند.

شركت هاي بزرگ توليدكننده باروت جنگي در اروپا كه شامل 13 شركت از كشورهاي سوئد، هلند، ايتاليا، بلژيك، سوئيس، آلمان، فرانسه، اسكاتلند و فنلاند مي شدند تمام تلاش خود را براي جلوگيري از توقف جنگ به كار بردند، چرا كه به بركت اين جنگ چرخ كارخانه هاي آنها سرعت بيشتري مي گرفت.

در ژوئن 1982 صدام تصميم گرفت برنامه پرهزينه ساخت شبكه پناهگاه هاي زيرزميني را به اجرا بگذارد تا بتواند منابع استراتژيك خود را از خطر حملات هوايي مصون بدارد. بر اين اساس شركت هاي انگليسي طرحي را ارائه كردند كه به موجب آن براي 48 هزار سرباز پناهگاه امن ساخته مي شد.

هر پناهگاه تونل پولادين داشت و مي توانست تا 1200 نفر را در خود جاي دهد. يكي از آنها در كنار كاخ رياست جمهوري بنا شده بود و پر از تجهيزات الكترونيكي، كامپيوتر،تله پرينت و شبكه هاي ارتباطي بود و دفتر صدام را با تمام نقاط عراق در تماس دائم قرار مي داد. حفاظت از اين پناهگاه به گونه اي بود كه اگر كسي به داخل آنها رخنه مي كرد دوربين هاي ويديوئي او را مي ديدند و مسلسل هاي خودكار نصب شده بر روي ديوار ها بر سر و روي او گلوله مي باريدند.

در راستاي همين همكاري ها شركت ماركني انگليس فرستنده هاي مايكروويو نظامي در اختيار عراق قرار داد و شركت راكال نيز متعهد شد تا كارخانه توليد پيشرفته ترين راديوي نظامي جهانرا به نام جاگوار در عراق احداث نمايد.

**كمك هاي كشورهاي منطقه به عراق در طول جنگ تحميلي

بر اساس نوشته كتاب سيري در جنگ ايران و عراق، منتشر شده در مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي،بسياري از كشورهاي عربي با استفاده از برخي تعبيرها و تفسيرها از جمله اظهارنظر ملك حسين، شاه سابق اردن در سال ‌۱۹۸۰ ميلادي كه گفته بود، ”عراق كشور عربي و برادر ماست كه نبايد مورد هيچ‌گونه تهديد خارجي قرار گيرد و يا آسيبي از هر منبع كه باشد به آن برسد“ و همچنين اعمال فشارهاي سياسي و نظامي از سوي آمريكا، سيل كمك هاي نظامي‌شان را به عراق در طي هشت سال جنگ عليه ايران سرازير مي‌كردند.

بي شك بررسي ميزان اين كمك ها و پرداختن به آمار و ارقام موجود در اين زمينه از واقعيتهاي تلخي پرده بر مي‌دارد كه گذشته از هر چيز ميزان اعمال نفود و فشار آمريكا بر كشورهاي عربي را به خوبي نشان مي‌دهد. با توجه به منظري جديد در خصوص عوامل پشت پرده اين جنگ، از جمله حضور قدرتمند نظامي و مالي جهان عرب در پشت عراق در قالب ارسال كمكهاي نظامي و همچنين فروش تسليحات پيشرفته‌ي نظامي و همچنين كمك‌هاي مالي به اين كشور، بيش از پيش عدم وجود توازن نظامي در اين جنگ و نابرابري تسليحاتي موجود ميان عراق و ايران را به روشني نمايان مي‌سازد.
كمك هاي كويت وعربستان به عراق كشورهاي عربي به ويژه كويت و عربستان با ارسال كمك‌هاي مالي و نظامي شان به عراق بخشي از هزينه‌هاي اين كشور را در دوران جنگ تحميلي عليه ايران متحمل مي‌شدند. برابر گزارش محرمانه‌اي كه در آن مقطع زماني منتشر شد، دو كشور ياد شده در مجموع ‌۲۵ تا ‌۵۰ ميليارد دلار را به صورت قرض يا وام بلاعوض در اختيار عراق قرار دادند.

كمك هاي اردن به عراق ، پس از كنفرانس سران كشورهاي عربي در بغداد و تونس، روابط بين عراق و اردن روز به روز نزديكتر و عميق‌تر شد؛ تا آنجا كه ملك حسين صراحتا به نفع عراق و عليه ايران موضع‌گيري كرده و با كمك هاي سياسي، اقتصادي و نظامي فراوان‌اش از جمله اعطاي وامهاي چند ميليون دلاري به عراق، حمايت و پشتيباني‌اش را از اين كشور اعلام كرد.

در طول جنگ هشت ساله بين ايران و عراق، تنها سيستم حمل و نقل به عراق از طريق اردن صورت مي‌گرفت. در اين چهارچوب شبكه‌ي حمل و نقل وسيعي بين دو كشور ايجاد شد و بندر عقبه اين كشور براي حمل و نقل سلاح و تجهيزات نظامي سبك و سنگين در اختيار عراق قرار گرفت.

پس از 8 سال دفاع در دوران دفاع مقدس و رشادت هاي رزمندگان و مقاومت مردم در برابر حملات ددمنشانه نيروهاي بعث عراق با حمايت همه جانبه استكبار جهاني به سركردگي آمريكا، در نهايت در روز ۲۷ تير ۱۳۶۷ به دنبال پذيرش قطعنامه ۵۹۸ شوراي امنيت سازمان ملل از سوي ايران، جنگ هشت ساله ميان ايران و عراق رسماً به پايان رسيد.

اين قطعنامه روز اول مرداد ۱۳۶۶ از سوي سازمان ملل صادر و در ۲۷ تير ۱۳۶۷ از سوي ايران پذيرفته شد و در ۲۹ تير ۱۳۶۷ به اتفاق آرا به تصويب نهايي رسيد.

به مناسبت پذيرش قطعنامه 598 و نيز فرارسيدن سالگرد كشتار خونين مكه امام خميني پيام مفصل و مبسوطي خطاب به ملت ايران صادر كردند.

به نقل از سايت اطلاع رساني موسسه تنظيم و نشرآثار حضرت امام خميني (س)، در بخشي از اين پيام ، امام خميني ضمن حمله شديد به آمريكا و اياديش در منطقه و ضمن برشمردن فلسفه حج ابراهيمي ، مسلمانان جهان را دعوت به مبارزه همه جانبه با ابرقدرت‏ها و ايادي آنها كردند. امام خميني درباره پذيرش قطعنامه 598 فرمودند: «قبول قطعنامه كه حقيقتاً مساله بسيار تلخ و ناگواري براي همه و خصوصاً براي من بود، اين است كه من تا چند روز قبل معتقد به همان شيوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و كشور و انقلاب را در اجراي آن مي ديدم ولي به واسطه حوادث و عواملي كه از ذكر آن فعلاً خودداري مي كنم ، و به اميد خداوند در آينده روشن خواهد شد، و با توجه به نظر تمامي كارشناسان سياسي و نظامي سطح بالاي كشور... .با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم ».

** توجه به سياست هاي نظام جمهوري اسلامي

باتوجه به اهداف و سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران ، خط مشي و چشم اندازي كه انقلاب اسلامي براي ما تعيين كرده كه همه در جهت اعتلاي حق و شرافت و انسانيت و بزرگي انسان و حمله نكردن به ديگران و برادري و برابري حركت ‌كنيم پس دفاع از مظلوم، ايستادگي در مقابل استكبار و نهراسيدن از هيمنه‌هاي پوشالي استكبار جهاني در ابعاد مختلف، جزء ارزش‌هاي كاري همه مردم ايران است.
در طول دوران دفاع مقدس و بعد از جنگ اين خط فكري و ارزش‌ها بر نظام ما حاكم بوده است ، در جنگ دوست و دشمن خود را شناختيم و اين را بايد مبناي آينده و پيشرفت انقلاب اسلامي ايران قرار دهيم و با توجه به همين دشمن شناسي و تهديد شناسي است كه بايد بدانيم دشمن در برنامه‌ريزي عليه اهداف انقلاب اسلامي هيچوقت دست از سياست هايش برنمي‌دارد.


کد مطلب: 20924

آدرس مطلب :
https://www.naftonline.ir/news/20924/عراق-ترمينال-نفتي-جزیره-خارك-حمله

نفت آنلاین
  https://www.naftonline.ir