بهداشت و درمان صنعت نفت 7 تا 8 هزار کارمند و پزشک دارد و تمام آنها بسیج شده اند تا بتوانند گامی در مسیر کنترل این بیماری بردارند.

هفته نامه مشعل | شیوع ویروس کرونا از چین آغاز شده و به مرور زمان بیشتر کشورهای جهان را درگیر کرده است، به گونه ای که کادر بهداشت و درمان هر کشور بر اساس دستورعمل سازمان بهداشت جهانی و برنامه ریزی در کشورشان اقدام های لازم برای مقابله و کنترل این ویروس را در راس فعالیت های خود قرار داده اند.

اکنون کادر درمان به عنوان سربازان سفیدپوش، لباس رزم به تن کرده اند و در خط مقدم به کمک همنوعان خود شتافته اند. بیشتر پزشکان و پرستارانی که با بیماران کووید 19 در ارتباط بوده اند، از زمان شیوع این ویروس در کشور تاکنون برای ارائه خدمات درمانی کنار خانواده های خود نبوده اند تا التیامی بر دردهای هموطنان خود باشند.

شاید درصد کشندگی این ویروس نسبت به دیگر ویروس ها کمتر باشد، اما به دلیل میزان شیوع و انتشار آن به مساله ای اساسی در سطح جهان تبدیل شده است، به گونه ای که بیشتر کشورها برخی شهرهای خود را قرنطینه کامل کرده اند تا بتوانند جلوی انتشار این ویروس مهلک را بگیرند.

از آنجا که گسترش این ویروس امکان اختلال در بخش های حساس کشور مانند صنعت نفت را دارد ، سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت از آغاز شیوع کووید 19 در کشور، کمیته مدیریت بحران مقابله با کرونا را تشکیل داده و در این زمینه گام های مهمی برداشته است تا صنعت نفت کشورمان بدون هیچ مشکلی در مدار تولید قرار داشته باشد، با پیمان فریدنیا، دبیر کمیته مدیریت بحران کرونای سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه می خوانیدمرحله دوم این است که در 14 روزی که کارکنان در منطقه فعالیت دارند، روزانه کنترل علایم شبه آنفلوآنزا از سوی تیم آموزش دیده که شامل همکاران اچ اس ای، بهداشت و درمان یا حراست می شود، از تمام افرادی که در سکو هستند یا در مناطق اقماری خشکی و دریا حضور دارند، صورت می گیرد. در صورت بروز علایم شبه آنفلوآنزا که شروع آن می تواند کووید 19 باشد، افراد شناسایی و به قرنطینه فرستاده می شوند تا اگر نیاز شد به محل سکونت خود باز گردند یا اینکه به بیمارستان فرستاده شوند.

مرحله سوم، بعد از اینکه 14 روز کنترل شدند و مشکلی نبود و خواستند به خانه باز گردند، یکسری آموزش می بینند و متعهد می شوند 14 روزی که استراحت هستند، از فعالیت های پر خطر که باعث بروز این بیماری می شود، جلوگیری کنند و به خانواده خود آموزش دهند. از این رو چهار شرکت اصلی و تابعه صنعت نفت باید این سه مرحله را انجام دهند و ما نیز روی آنها نظارت داریم.

 چه برنامه هایی برای بیمارستان ها و درمانگاه های مناطق عملیاتی در زمینه پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا دارید؟

9 بیمارستان در صنعت نفت داریم که تقریبا تمام آنها درگیر بستری بیماران هستند؛ اما از میان آنها بیمارستان های تهران، ماهشهر و اهواز تعداد بیشتری بیمار بستری کرده اند و به صورت فعال تری بخش های داخلی را تخلیه کرده و اتاق های ایزوله در آنها طراحی شده است. آی سی یوها را نیز توسعه داده اند تا بتوانند خدمات را به صورت ویژه به بیماران صنعت نفت ارائه دهند.

بخش های زیادی از مراکز بهداشتی و درمانی و بخش هایی از فعالیت های الکتیو (دستور بستری بیمار توسط پزشک) در بیمارستان ها مانند اتاق عمل ها و... کنسل شده و نیروهای آن برای خدمات رسانی در بیمارستان ها تجمیع شده اند و در مراکز درمانگاهی نیز به همین صورت است.

نزدیک به 300 درمانگاه سلامت کار و پزشک خانواده و مراکز پزشکیاری داریم. مراکز سلامت کار، داخل فنس های عملیاتی صنعت نفت هستند و پزشک خانواده نیز در شهرک های مسکونی حضور دارند. تمام این مراکز درگیر غربالگری و شناسی بموقع افراد هستند تا بتوانند افراد مبتلا را شناسایی و قرنطینه کنند.

مهم ترین نقش مرکز سلامت کار، انجام مراقبت های بهداشتی است که شامل نظارت بر رستوران ها، کمپ ها، گندزدایی و مداخلات حوزه سلامت می شود. آموزش هایی برای جمعیت تحت پوشش دارند و بر اساس آمار و اطلاعاتی که دارند، تغییرات روند آماری را بررسی و شرایط آینده را پیش بینی می کنند.

ضمن آنکه تب سنجی، اورژانس پیش بیمارستانی و جابه جایی افراد با آمبولانس از مراکز عملیاتی به سمت بیمارستان ها و بحث پاسخگویی و کال سنتر یا مراکز تلفن را نیز به عهده دارند. این تلفن برای بهداشت و درمان صنعت نفت تهران 1519 است و هر کدام از بهداری ها در مناطق نیز مرکز تلفن خاص خود را دارند تا با این روش بتوانند جمعیت های نفتی را آموزش دهند.

 سامانه غربالگری، پایش و پیگیری کووید 19 با چه هدفی طراحی شده است؟

این سایت برای تمام صنعت نفت طراحی شده تا کارکنان قراردادی، رسمی و پیمانکاری با وارد کردن کد ملی و شماره پرسنلی بتوانند علایمی که دارند را وارد کنند و اگر آن علایم برای کووید 19 باشد بلافاصله همکاران بهداشت و درمان با آنها تماس می گیرند، در غیر این صورت توصیه پیامکی برایشان ارسال می شود. در صورت تایید و بعد از گرفتن درمان اگر فرد به قرنطینه خانگی نیاز داشت، طی این مدت روزانه با او تماس گرفته می شود تا اگر علایم افزایشی داشت، به بیمارستان مراجعه کند. در این میان توصیه های لازم برای حفظ سلامت خانواده فرد بیمار داده می شود که چگونه بیمار را به بیمارستان انتقال دهند.

می خواهیم این سایت را به سیستم منابع انسانی متصل کنیم، با این روش برای برخی گروه های شغلی محدودیت های تردد در نظر گرفته می شود تا اگر کسی واقعا بیماری دارد و در منزل قرنطینه است، محل کار او نیز مطلع باشد.

یکی از قابلیت های سیستم کنترل و غربالگری این است که فایل صوتی آنها ضبط می شود و از این طریق کنترل می کنیم که آیا همکاران ما وظیفه خود را بدرستی انجام داده اند یا خیر؟

 چه برنامه های دیگری در دستور کار دارید؟

از طریق پزشک خانواده و طب صنعتی افراد با ریسک بالا مانند دیابتی ها، سرطانی ها و... شناسایی شده اند تا این افراد به صورت دورکاری فعالیت داشته باشند. مبتلا شدن آنها به کووید 19 می تواند عوارض مرگباری برای آنها به همراه داشته باشد.

ضمن آنکه از طریق مرکز سلامت، گندزدایی را نیز دنبال می کنیم. اکنون بسیاری از خدمات سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مانند معاینه های دوره ای، پایش رشد، دندانپزشکی و... را محدود کرده ایم تا روی کووید 19 متمرکز شویم. با این روش نیروهای مجموعه بهداشت و درمان برای کنترل این ویروس بیشتر فعال هستند.

 نظارت روی طبخ و توزیع مواد غذایی چگونه است؟

دستورعمل طبخ و توزیع مواد غذایی را به رستوران ها و آشپزخانه ها ابلاغ کرده ایم. بر این اساس بخش زیادی از رستوران ها تعطیل شده اند یا روش توزیع مواد غذایی را تغییر داده اند و به صورت پک توزیع می شود تا افراد در کنار هم قرار نگیرند.

 تجهیزات مورد نیاز بهداشتی چگونه در اختیار شرکت ها قرار می گیرد؟

در صنعت نفت، کمیته شرایط اضطراری سطح 3 داریم که بر اساس آن شرکت ها کمیته های خود را فعال کرده اند و به عنوان بهداشت و درمان در این کمیته ها حضور داریم. مدیرعامل سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به عنوان فرمانده صحنه در این شرایط اضطراری نقشی کلیدی دارد تا بتواند از منابع موجود در سطح وزارتخانه در حوزه های بهداشت و درمان، اچ اس ای، منابع انسانی و... برای جلوگیری از انتشار این ویروس استفاده کنند.

دکتر سمیع تمام شبانه روز درگیر است و روزانه با مدیرعامل شرکت های اصلی و فرعی جلسه دارد تا بخشی از مشکلات مانند مواد ضدعفونی کننده، ماسک و... با وجود محدودیت های موجود خریداری و میان شرکت ها توزیع شود و اکنون بخش زیادی تامین و در اختیار شرکت ها قرار گرفته است.

 سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت چند نفر را تحت پوشش دارد؟

تقریبا 300 هزار نفر نیروی رسمی با خانواده های آنها را تحت پوشش داریم و با غیررسمی ها و کسانی که در فنس های عملیاتی هستند و بومیان منطقه، خدمات رسانی به بیش از 500 هزار را نفر را به عهده داریم.

برخی از افراد تحث پوشش، دفترچه صنعت نفت ندارند؛ اما آنها را پذیرش می کنیم؛ زیرا این بیماری خانواده و غیر خانواده، شاغل و غیرشاغل نمی شناسد و همه را باید با یک چشم دید و مدیریت کرد.

 در زمینه مسوولیت اجتماعی بفرمایید که اگر بیماری بومی و مبتلا به کرونا به مراکز درمانی صنعت نفت مراجعه کند، چه خدماتی به آنها داده می شود؟

در مناطقی مانند خارک، توحید جم، عسلویه، گچساران، آغاجاری و... که تنها مرکز درمانی منطقه است، بیش از 80 درصد ظرفیت بیمارستانی را بومیان منطقه استفاده می کنند، انتشار ویروس بومی یا نفتی نمی شناسد، بر این اساس وظیفه سازمانی بهداشت و درمان را که خدمات رسانی به بومیان مناطق دور افتاده است، در دستور کار داریم و اکنون با توجه به کووید 19 بیش از گذشته به این مساله پرداخته می شود؛ اما در شهرهای بزرگی مانند تهران، اصفهان و... که مراکز درمانی متعددی دارند، پذیرش بیماران غیررسمی انجام نمی شود.

 چه تعداد پزشک درگیر کووید 19 هستند؟

بیش از هزار پزشک رسمی و غیررسمی در صنعت نفت داریم که تمام آنها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با بیماران در ارتباط هستند. اکنون بیشتر فعالیت های سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت روی مراقبت های کووید 19 است.

به عنوان مثال طب صنعتی به دلیل شرایط موجود نداریم؛ اما برگشت به کار بیماران مبتلا به کووید 19 از طریق طب صنعتی انجام می شود، یا اینکه روانپزشکان نیز در زمینه کاهش استرس و اضطراب ناشی از این بیماری فعالیت می کنند. باید گفت که بهداشت و درمان صنعت نفت 7 تا 8 هزار کارمند و پزشک دارد و تمام آنها بسیج شده اند تا بتوانند گامی در مسیر کنترل این بیماری بردارند.

 بسیج وزارت نفت چه همکاری هایی با شما دارد؟

بسیج وزارت نفت تمام نیروهای خود را در سطح صنعت نفت سازماندهی کرده تا بتوانند با همکاری سازمان بهداشت و درمان در زمینه پیشگیری کووید 19 همکاری داشته باشند. در این زمینه جلسه هایی با بسیج داشته ایم و به کارگروه های آموزش، کالا و مواد، سلامت روان و... تقسیم شده اند تا همراه بهداشت و درمان صنعت نفت باشند.

 بیمار باید در چه سحطی باشد که قطعیت ابتلای او تشخیص داده شود؟

کووید 19 سه سطح دارد که شامل مشکوک، محتمل و قطعی می شود. موارد مشکوک افرادی هستند که علامت شبه آنفلوآنزا دارند و تماس با فرد مبتلا داشته اند، برای این افراد کار زیادی صورت نمی گیرد و مسکن به آنها داده می شود و توصیه می کنیم در خانه استراحت کنند و اگر علایم بیشتر شد، به ما خبر دهند. کسانی که بیماری آنها محتمل است، یعنی در سی تی اسکن نشان می دهد که فرد مبتلاست؛ اما آزمایش های او منفی است. در این مرحله می گوییم که احتمال دارد 80 تا 90 درصد مبتلا شده باشند.

قطعی ها نیز کسانی هستند که جواب آزمایش آنها 100 درصد کووید 19 است. به دلیل اینکه کیت های آزمایشگاهی زیاد نیست و نمی توان روی آنها نیز تکیه کرد؛ زیرا ممکن است یک نفر جواب منفی داشته باشد؛ اما مبتلا باشد. در این زمینه بیمار را قرنطینه می کنیم.

 برخی ادعا می کنند که داروی این بیماری را کشف کرده اند، آیا صحت دارد؟

اینکه گاهی اوقات دو دارو را با هم قاطی می کنند و روی سه بیمار موثر است؛ اما روی 50 بیمار دیگر تاثیر نداشته باشد،  نمی توان گفت که داروی این بیماری کشف شده است. با توجه به اینکه این بیماری نو پدید است و پیچیدگی هایی دارد، هیچ کس نمی داند رفتار این ویروس چگونه است و آیا با گرم شدن هوا شیوع آن کم می شود یا زیاد؟

علایم تشخیص این بیماری نیز متفاوت است و تصمیم گرفته ایم کیس های خود را دوباره بررسی کنیم؛ زیرا علایمی که در ایران گزارش می شود، با آنچه در چین گزارش شده، فرق دارد. مثلاً روی سر درد، درد عضلانی و درد کمر به عنوان تشخیص قطعی بیماری فکر نمی کردیم؛ اما برخی ها سرفه و تب ندارند، با درد عضلانی و کمردرد مراجعه می کنند و جواب آنها مثبت است.

به همین دلیل می توان گفت که رفتار این ویروس تغییر می کند و وزارت بهداشت هر هفته داکیومنت های خود را عوض می کند و ما نیز همسو با آن هر هفته مستندات و دستورعمل های خود را تغییر می دهیم. تمام اینها به نو پدید بودن کووید 19 باز می گردد. کدهای برخی ویروس ها کوتاه است و براحتی می توان دارو و واکسن برای آن تولید کرد؛ اما ژنوم ویروس کرونا طولانی است و زمان زیادی برای کشف داروی مؤثر و قطعی نیاز است.

چه توصیه ای به کارکنان صنعت نفت دارید؟

مهم ترین و اصلی ترین کار این است که فاصله اجتماعی رعایت شود و شست و شوی مرتب دست ها را داشته باشند و به هیچ عنوان دست خود را به سمت چشم، دهان، گوش و بینی نبرند. اگر فاصله اجتماعی و مدیریت دست را رعایت کنیم، شاید 70 تا 80 درصد احتمال سرایت کاهش یابد.

همچنین افرادی که با کوچک ترین علائم سردرد، سرفه، گلو درد، تب، لرز، درد عضلانی و علایم سرماخودگی مواجه شدند، حتما موضوع را جدی بگیرند و ارتباط خود را با خانواده و همکاران خود کم و از ماسک استفاده کنند و در سایت پایش سلامت بهداشت و درمان نیز خوداظهاری کنند تا در صورت تشخیص از حضور آنها به محیط کار جلوگیری شود.

  سخن آخر؟

این درست است که بیماری کرونا مرگ و میر پایینی دارد؛ اما یک بیماری نو پدید است و نمی دانیم در آینده چه می شود. رفتارهای این ویروس واضح نیست. همچین قدرت سرایت فوق العاده بالایی دارد و اگر به مسائل بهداشتی کم توجه شویم، می تواند تعداد زیادی کیس بیمار در جامعه و محیط کار ایجاد و حتی برخی فعالیت های صنعت نفت را با اختلال مواجه کند. از این رو خواهش می کنم، مدیران شرکت ها و کارکنان، موضوعات پیشگیرانه را در اولویت کاری خود قرار دهند تا بتوانیم این ویروس را کنترل کنیم و تبعات کمتری برای صنعت نفت داشته باشد و پیامدهای آن کنترل شود.