تاریخ انتشارچهارشنبه ۲۷ تير ۱۳۹۷ - ۱۸:۰۱
چرا پول نفت در نفت هزینه نشود؟
صنعت نفت ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی همواره با تحریم های همه جانبه غرب مواجه بوده است. با توجه به اهمیت صنعت نفت به عنوان شاهرگ حیاتی ایران، این صنعت همواره در نوک پیکان تحریم ها قرار داشته است. اما طی سال های اخیر و به دلایل سیاسی حاصل از صدور چهار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل بر ضد جمهوری اسلامی ایران، این تحریم ها شدت گرفت. در سال ۱۳۸۹ این تحریم ها به مرحله تازه ای رسید به طوری که قانون تحریم همه جانبه ایران به تصویب کنگره آمریکا رسید. این تحریم ها به رئیس جمهور آمریکا اجازه می داد شرکت های خارجی را که به ایران بنزین و دیگر فرآورده های نفتی پالایش شده صادر می کنند مجازات کند. این تحریم ها در شرایطی علیه ایران اعمال شد که ایران ۴۰ درصد بنزین و ۱۱ درصد گازوئیل مصرفی خود را از خارج وارد می کرد. هنوز تحریم جدید تصویب نشده بود که ایران اجرای طرح ضربتی افزایش تولید بنزین از طریق مجتمع های پتروشیمی را آغاز کرد. در آن زمان میزان تولید پالایشگاهی ۴۴ میلیون لیتر بود و برای بی اثر کردن تحریم ها لازم بود ۱۴ میلیون لیتر بنزین در پتروشیمی ها تولید شود. از مرداد ماه سال ۱۳۸۹، طی ۶ ماه، روزانه بین ۱۵ تا ۱۷ میلیون لیتر بنزین و ۹ میلیون لیتر گازوئیل در ۶ مجتمع پتروشیمی شازند اراک، جم، برزویه (نوری)، امیرکبیر، بوعلی سینا و آروماتیک بندر امام تولید شد که حاصل آن تولید بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون لیتر بنزین با کیفیت با عدد اکتان ۱۰۰ بود. طی مدتی که بنزین در مجتمع های پتروشیمی تولید می شد، پروژه های افزایش ظرفیت پالایشگاه های موجود در کشور به سرعت پیش رفت تا با افزایش تولید، شاهد تحقق رویای خودکفایی بنزین باشیم. البته نباید این نکته را فراموش کرد که اگر محدودیت ها نبود، شاید همین امروز هم همچنان در حال واردات بنزین به کشور بودیم و کشوری با بیش از یک قرن سابقه تولید نفت، باید زودتر از اینها به خودکفایی در تولید فرآورده های نفتی می رسید. اما به هر حال این هدف تحقق یافت و اکنون گام بعدی در پیش است: تبدیل شدن ایران به صادر کننده بنزین. در این میان احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس در بندر عباس که اجرای آن سالها پیش آغاز شده، یکی از پروژه هایی است که در صورت تکمیل، می تواند ایران را به یکی از بزرگترین پالایشگران جهان تبدیل کند. اجرای این پروژه در سال های اخیر از سرعت مطلوبی برخوردار نبوده اما به نظر می رسد طی ماه های اخیر شتاب بیشتری گرفته است. احداث پالایشگاه آناهیتا در کرمانشاه هم پروژه پالایشگاهی مهم دیگری است که با تاکید مقام معظم رهبری، اجرای آن آغاز شده است. اما تکمیل این دو پروژه مهم و همچنین سایر پروژه های پالایشگاهی کشور نیازمند تامین مالی آنهاست تا پس از سال ها، به جای اجرای طرح های افزایش ظرفیت در پالایشگاه ها – که البته در جای خود مهم و ضروری و اجرای آن قابل تقدیر است – برای احداث پالایشگاه های جدید نیز گامهای عملی جدی تری برداشته شود. در چنین شرایطی باید از هر شیوه ممکن برای تامین مالی این پروژه های مهم و حیاتی بهره گرفت. اگرچه با تخفیف تحریمهای غرب بر ضد ایران، می توان از سرمایه گذاران خارجی هم استفاده کرد اما با عنایت به اولویت پروژه های دیگر همچون میادین مشترک برای جذب سرمایه گذاری خارجی، نمی توان روی این بهره گیری از ظرفیت صندوق توسعه ملی برای پیشبرد پروژه های ملی، آن هم در شرایطی که بخش خصوصی توانایی سرمایه گذاری عظیم در چنین پروژه های عظیمی را بدون حمایت دولت ندارد، تنها راهکار برای پیشبرد پروژه ها است. اینکه پول نفت باید در نفت هزینه شود، جمله ای نیست که اولین بار از قلم من تراوش کرده باشد یا اولین بار من آن را کشف کرده باشم. در اقتصادی تک محصولی- اگر نگوییم رانتی- همچون ایران، وقتی اغلب هزینه های اداره کشور از طریق پول نفت تامین می شود، پس اولویت ما در هزینه کردن درآمدهای نفتی، توسعه صنعت نفت و صنایع وابسته به آن اعم از گاز، پالایش و پتروشیمی باید باشد چرا که هرچقدر صنعت نفت ما رشد پیدا کند، به تبع آن درآمدهای نفتی ما افزایش خواهد یافت. به همین دلیل به نظر می رسد نمایندگان مجلس نگاه مثبتی به این پروژه های ملی نداشته اند. باید نوع نگاه به چگونگی برداشت از صندوق توسعه ملی تغییر کند تا اولویت در این برداشتها، کمک به پیشبرد پروژه های صنعت نفت به عنوان صنعت مولد در کشور باشد. می گوییم پول نفت را در امور جاری هزینه نکنید اما اگر پول نفت در نفت که بخشی مولد است هزینه نشود پس کجا هزینه شود؟
https://naftonline.ir/news/6146/
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما

0